LESSON 12
June 11 – 17
JOSEPH, EGYPT KUMPI
SABBATH NITAKLAM:
June 11
Tukalsung Simding: Piancil 41:37–46;1Kumpite 3:12; Piancil 42; Rom. 5:7–11; Piancil 43; Piancil 44; Piancil 45.
Kamngah: “Pharaoh in Joseph kiangah, ‘En in, Egypt gam khempeuh a uk dingin nang kong koihzo hi’ a ci hi” (Piancil 41:41).
Joseph, tu in Egypt makaipi hong suakta a, a sanggamte in kua cih thei peuhmahlo in biata ding uhhi (Pian. 42). A sanggamte Joseph’ mai ah kiniamkhiat mahmah ding uh a, Benjamin a pai pih nadingun zawhthawh sawl ding (Pian. 43) a, Benjamin a lungmuan laitak in, lauhthawn ding (Pian. 44), amaute in “Pharoah tawh a kibangpa” hih vanglianpa kiangah hehpihna ngen in thuum ding uhhi. A tawpna ah Joseph in amah kipulak khia ding a, amaute’n zong theita ding uh a, amaute in bangpeuh bangpeuh bawlkhin taleh uh, Pasian in tua khempeuh a hoih in zuunsak hi.
Hihteng khempeuh khit ciangin, a zomteng pen Joseph’ gualzawhna vive leh, a sanggamte kisikkikna hi ding hi. Joseph leh a pa uh kikal ah aciah akuanna uh,haksatna a phutna uh khem peuh in Joseph leh a pa uh tungah a gamtat siatna teng’ gau thuak ahihlam uh phawkkik uh a, Pasian tungah khial uh ahihlam theita uhhi. Joseph’ sanggamte in tua thute khempeuh pen Pasi
an’ thukhenna hi ci in ngaihsun uhhi. A thukhupna in, mikhempeuh khitui luangsak, lungdamsak a, amau thumaanlohna tampi tak kawmkal ah, mawhmaina ngah uhhi.
SUNDAY
June 12
JOSEPH’ ZA KHANGTO
Joseph adingin, Pharoah’ mangte in Pasian in a gam sungah “a hihding teng” (Pian. 41:28) a lahna ahi hi. Joseph in ama’ Pasian a um dingin Pharoah samtuanlo hi. Joseph in tumahmah in nasep kipat ding genbek hi. Khantoh nading ngiimna khat gen hi. Joseph in khantoh ding ngiimna agenpen Pharoah in sangsiam bilbel a, leitung khantohna lam sangin, khalam khantohna ding in Pasian in mangsungpan nasem ahihna Pharoah in theih tuak zawlai hi.
Piancil 41:37–57 sim in. Joseph’ gualzawhna ah Pasian koipan in mapang hiam?
Pharoah in, thumaan taktawh mang a khiatheipa, mailam thubuai ding zong a geelsiampa mah, tua ngiimna teng ukding in teel a, amah’n pi athei hizawlo in ama’ “ngaihsut piakna hoih” (Pian. 41:37) ahihman hi. Tua mahbangin Pharoah’ nasem khatmah in zong ngaihsutna a pia hi. Pharoah’ khensatna in biaknavai sangin gamvai hihtuak zaw hi. Pharoah in Joseph pen “Pasian’ Khasiangtho in ompih” (Pian. 41:38) cih zong phawkkha a, “ngaihsutsiamin pilvang” zong sa-in(Pian. 41:39), Pasian piak pilna nei hi ci hi (Pian. 41:33; leh 1Kumpi 3:12 simkak in).
Laisiangtho sung a omkhempeuh pen tualai hun a Egypt gam dinmun ahi hi. Gam ukna tawh kisai in Pharoah in Joseph pen ukpipa nuailian ah akoih pen tanglai Egypt gam ngeina tawh a ki tuaklo hizawsop hi.
Tua pan kipan kum sagih sung anhau mahmah ding uh a, anpiang limlim pen “simzawhloh”(Pian. 41:49) in Pasian vaihawmna tawh piangli ang ding hi. A gentehna pen “tuipigei sehnel” (Pian. 41:49) zah ciliang a, Pasian’ thupha ahi hi (Pian. 41:17). Joseph in tua thupha pen ama’ hih zah bangliang in lahkhia a, a mun nihnih mahin, ama’ nungah Pasian in ompih khinkhian hi.
Joseph in tapa nihnei a, a tapate’ min zong Pasian vaihawm sakna tengmah phawkna leh, dahna pan nopna ah hong tun hi ci in Manasseh phuak a, thuaksiatna pan punna ci in Ephraim a phuak hi. Pasian in a sia pan apha in hong heisak thei cih lahtelna bangzah in hoih hiam.
Eima nuntakna sungmah panin Pasian omzia, midang muhtheih dingin koibang in lahkhia ding ihi hiam?
MONDAY
June 13
JOSEPH A SANGGAMTE TAWH MAITANG KIMU
Piancil 42 sim in. Hihtengah bang piang a, mihingte gitloh mahmah kawmkalah Pasian vaihawmna koibangin honglak hiam?
Kialpi hangin Jacob in a tapate Egypt ah antang lei dingin pai sak ta hi. A thuzeek pipa bel Jacob mah ahi hi (Pian. 42:1). A kamsel putekpa, kimlehpam thupiangte ukzawh peuhmah hi lo, upmawh lohpi in thupiang kizom diudeu teng in, sawtpi a kahkah a tapa tawh ki muk ik sak ding hi.
Tua Pasian vaihawmsak kimuhkikna in khiatna nam nih neithei hi. Amasa in Joseph’ mang a tangtunna ahi hi. Joseph in amang sun gah a muhkholhsa: “note’ buhlomte in keima buhlom maiah kuun uh hi” (Pian. 37:7) a cihpen tangtung taktak ta hi. Joseph pen “tua gam a ukpa” (Pian. 42:6) hi a, a mangmat manin amah a zahko a sanggam sawmteng in a uploh thuteng tangtung hi(Pian. 37:8).
A nihna ah, hih kimuh kikna pen thukkikna namkhat mah ahihi. Kampau mawkmawk ahi a, thupaipi tawh ahi zongin, hih thu piang nihte in, amau gamtatna thaman cih ding hiphial hi. “Amaute khatlehkhat kiho” (Pian. 42:21) cihpen Joseph a lehbawl noppan kipan ahi hi. A sanggam teng thongsung a ompak (Pian. 42:17) zong Joseph thongkiat mahbang ahihi (Pian. 40:3, 4). A sanggamte’n a paisa kum 20 lai in, amau’ sanggampa tungah a bawlna tenguh mawhtawh kipawl sak sam hi. Amaute khatlehkhat kiho in, “a taktak in i sang gampa tawh kisai in eite i mawh hi. Amah in eite kiangah hong thumnapi, eite in athu i ngaihloh ciangin amah a lungkhamna i mu hi. Tuathu hangin hihbang lungkhamna eitung ah hongtung hi” (Pian. 42:21).
Reuben’ kammalte “ama’ sihna sisan eite tungah hongtung hi” (Pian. 42:22) acih zong, amahmah in, “Amah bangmah cihkei ni” (Pian. 37:22) acih ngeisa mah hi a, tu in tuathu tengmah amaute’n phukik leuleu uhhi.
A tamzaw in, eima dahna ding vive kibawl hi. Eima bawlsa teng bangzah in lianmah leh koici puahkik thei ding ihi hiam? Pa sian hong kamciamsa, Zeisu tungtawn in maisakna saantheih ding banghang in thupi naci hiam (Rom. 5:7–11)?
TUESDAY
June 14
JOSEPH LEH BENJAMIN
Jacob in Benjamin pen Rachel tawh a tapa khatbek a omlai ahih manin olno takin paikhia sak hetlo hi. Joseph mansuah khin ahih manin, Ben jamin zong a mansuah kikding lau mahmah hi (Pian. 43:6–8). Annek ding a neih nawnloh tak ciangin (Pian. 43:2), Judah in keimah hong kikham hining (Pian. 43:9)ci a, tuaciang in Jacob in lungmuang zawdeuh in, Egypt gam khualzin a nihvei nading ah a sanggamte tawh kikhawl sakpan hi.
Piancil 43 sim in. Tutung Benjamin hong kihelna in bangthu pi angsak hiam?
Benjamin kihelna in thupiang khempeuh uk hi. A sanggam teng Jo seph’ mai ah a din laitak in, Joseph in Benjamin bekmah mitsuan hi (Pian. 43:16).Benjamin bekmah “sanggam” naci hi (Pian. 43:29). Benjamin’ min a kisap laitak in, a sanggamte’ minteng kilo khalo: amauteng pen “mite” naci ziau leltak hi (Pian. 43:16).
Joseph in Benjamin pen “ka ta” ci a, it-tuamna a lahna ahi hi (Pian. 43:29; Pian. 22:8 enkak). Joseph’ thupha piakna ah zong “hehpih” (Pian. 43:29) ci a, a beisa hunin a ngetnget a ngahkhak loh teng cihnopna zong hih tuak hi (Pian. 42:21). Joseph in a sanggamte tungpan in ama ngah khakloh thupha teng Benjamin tungah suan hi.
Joseph’ sanggamte in, sum akikoihsak kikteng hangin, a thongkiat khakding uh alau mah mah laitakun, Benjamin zong a omman in, Joseph in annekkhop pawikhat kiginsak hi.Amau dinmun khempeuh Benjamin in tat khiatsak cihnop huailiang hi. Unau teng akumzui in atut dimdiam khit ciangin, pahtawina ngeina pen nautumpen Benjamin in, a u-te’ sangin a zah nga in ngah kha hi (Pian. 43:33, 34).Hihbang in maipha piaktuam manin amau’ lungsim buailo lelta uhhi. Kum tampi lai in, Joseph pen a pa’ maipha piaktuampa nahilel a, ama’ sanggampa tungah leh a pa’ tungah amau ngong tatna ngeisa hilel ahihman ahi hi (Pian. 37:3, 4).
“Joseph in, a sanggam dangte in Benjamin a hazaat tuaklai hiam cih a theihnop manin a bawl ahi hi. Joseph in a kampaute uh a theilo dingmah salai uh a, amaute in amau utbang in kiho uhhi. Tuapan mahin Joseph in a sanggamte lungsim puakzia natheikhia pah hi. A sanggamte’ lung sim theihbeh nuamlai ahih manin, a ciahmaa in, Benjamin’ antang ip sungah, ama’ ngunhai seel simsak ding in a sawl hi.”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, pp. 228, 229.
WEDNESDAY
June 15
AISAANNA HAI
Piancil 44 sim in. Joseph in aisanna hai pen Benjamin ip sungah banghang in koihsak hiam?
Hih tangthu in zong amasa mahtawh kizawitawn hi. Tunung deuh in Joseph in hihding dan asawl sitsetsa: tu in zong antang ipteng antang a dim guansak hi. Tutung ngawngaw ciangin, ama’ tui dawnna hai pen Benjamin ipsung ah koihding in sawl hi.
Tu’n pen thupianzia hong tumdang deuh hi. A pai masak lai-in, a sanggam teng in Benjamin Egypt gam Joseph’ maiphu ding inah paipih dingin, Canaan ah hong ciahkik uhhi. A masalai mah bang in a sanggamteng in amuhngei tengmah uh mu uh a, Benjamin’ ip sungah Joseph’ hai kimu citciat hi. Upmawhlohpi in, maipha ngahpenpa Benjamin in Joseph’ hai tawh hong awkta ahih manin, guta in kisiat a thongkia ding hong hita hi.
Joseph in tua aisaanna hai a zatpen a tua hai’vanglian hi cih a um hituanlo hi. Joseph in tua bang ai vangliatna cihte umngeilo a, “amau’ thusim teng a theibang in a upding uh a deihman ahi hi.”—Ellen G. White, Patri archs and Prophets, p. 229.
Hih aisaanna hai pen, a sanggamte in Pasian tungah mawhuh ahihlam a kitheihtheih nading in, mihing khengval in pilna nei cihbang danin a paulam ding in azat ahihi. Tua ahih manin Judah in zong Joseph kammalte a saanna dan ah, Pasian in kote’ mawhnate Pasian in thei hi naci hi (Pian. 44:16). Tua amanpha hai gukna in daan piakna lianpi khatmah ahih banah a sanggamte lungsim ngaihsutna theihkhiatna zong ahi hi.
A sanggamte kiphawkkik theihna in nasia mahmah in kician mah mah hi. Thuakna sungah ki pumkhat mahmah uh a, mawhneilo Joseph Egypt ah saltang sak in amansuah uh bang in, Benjamin zong a mansuah kik ding uh laumahmah uhhi. Tua hangmah in Judah in Benjamin “tang” (Pian. 44:33)in keimah nasila in hong omsakzaw in cihi. Mawhneilo Isaac “tang” (Pian. 22:13)in tuutalno meihal a kipiak mahbang ahi hi. Judah in amah aitang in biakpiakna in kipiakkhiatna tawh a pa tunga a tungding “siatna” khempeuh thuaksak sawm hi (Pian. 44:34).
Judah hong kipiakkhiatna sungah, aitang in kithuaksakna tawh kisai bang itna thukhun namu hiam? Laisiangtho sunga hotkhiatna koi bangin hong teltuam sak naci hiam? (Rom. 5:8 simbeh in).
THURSDAY
June 16
“KEI NA SANGGAMPA JOSEPH KA HIHI”
Piancil 45 sim in. Itna, upna leh lam-etna tawh kisai bang pilna i ngah hiam?
Judah in “ka pa” ’avi tungah a tungding “siatna” (Pian. 44:34) a cihphet leh, Joseph in a “gingkhia” (Pian. 45:1) in kap a, a sanggamte kian gah “amah kigenkhia” hi. Hih kammal pen Pasian in amah a kipulakna ah kizang zel a (Pai. 6:3, Ezek. 20:9), hih tengah zong Pasian mahin Amah kip ulak in ngaihsuthuai zaw hi. Mihingte in bangzah kihhuai thanghuai taleh Topa in Ama’ vaihawmna mah tangtunzaw cihna ahi hi.
Joseph’ sanggam teng in a thuzak leh amuh uh teng umzo phalo uh hi. Tua ahih manin Joseph in “keimah na sanggampa Joseph ka hihi” (Pian. 45:4) ci phapha a, a nih veina ciangin kician takin, “Egypt ah nongzuak uh” (Pian. 45:4) cih kammal azak uh ciang bekin umpan uhhi.
Tua ciangin Joseph in “Pasian in kei hong sawl hi” (Pian. 45:5) cihi. Hih Pasian acihna in deihna namnih nei hi. Joseph in a sanggamte’ tungah lungsimsia bangmah nei nawnlo cihna leh: upna leh lam-etna pulakna hi a, “a lianmahmah suahtakna” leh “khangsawnte” khawsuak zawhna ding cihna ahi hi (Pian. 45:7).
Tua ciangin Joseph ina sanggamte kiangah, a pa uh Egypt ah hong paisuk theihna ding kithawi sak dingin thupia hi. A “teenna” dinguh mun zong kitelsinsen in vaikhak pahlian a, a hoih a minthang lohingna Goshen “a hoihpenna gam” (Pian. 45:18, 20) cipah hi. A paina dinguh in zong: sakol’ lengte vaihawmsak in, Jacob’ tapate in amah khem nawnlo ahihna atheih nading cihna ahi hi (Pian. 45:27). Jacob in hibang a muhtheih teci hangin Joseph nungtalai takpi cih um thei a, tua thu in amah thaksuahsak kik hi (Pian. 37:35, Pian. 44:29 simkak in).
Thu khempeuh hoihta hi. Jacob’ tapa 12 teng zong nungta lai uhhi. Tu in Jacob pen “Israel” (Pian. 45:28) kici ta a, Pasian’ vaihawmsakna tengpen nasia takin hong kilang hi.
Joseph a sanggamte tungah hoih hi. Amah’n thukkik theilua hi. Eite tungah a sia hong bawlte tungah hehpihna lakzo leng, Joseph mahbang in ahoih a piangzaw ding cih koibang in natheithei hiam?
FRIDAY
June 17
NGAIHSUTBEH DING: Ellen G. White,Patriarchs and ProphetsLaimai 213–223 sungpan”Joseph in Egypt,” leh “Joseph and His Brothers,” 224-232 simin.
“Ni thumsung a kikalhkhumna pen Jacob’ tapate a ding dahna lianpi ahi hi. A beisa a mawhnate uh phawkkik san uh a, a diak in Joseph tungah a ngongtatna uh hipha diak hi. Amau pen thukante ci in thukip omkha peu hmah leh, amau kisiansuah zolo ding uh a, si ding uhmaw, sila suak ding maw cih bek omlai hi. Benjamin paikhiat ding a vaihawm peuh mah pen, Joseph mahbangin sihsia in sisak nuam hi cihbangin a pa’n a ngaihsut ding uh patau mahmah uhhi. Joseph pen sila in a zuak manun, Pasian in amau zong sila suaksak kik ding cih khawngzong lau uhhi.
Joseph in ahihleh a pa leh a innkuanpihte a sanggamteng gilkial ding laumahmah a, a sanggamteng zong a gitlohna uh pan kisikkik khin cihleh, amah a bawluh bang in Bejamin bawllo ding cih zong teltaktak ta hi.”— Ellen G.White, Spiritual Gifts, book 3, pp. 155, 156.
“Joseph lungkimluata hi. A sanggamteng sindikdek khinzo a, kisik kikna taktak gah gahuh cih telsinsen ta hi.”—Ellen G. White, Spiritual Gifts, book 3, p.165.
KIKUPDING DOTNATE:
- Thursday dotnate lungngai kik in. Ama ading thu hoih piangkhollo ding hileh a sanggamte hehpih dingin na um hiam? Tellian samlo hina vehang, Joseph in a tangthu sung ah gamtat hoihna vive honglak hi a, a koipen in ama hoihna hong lakpen naci hiam?
- Joseph pen Khazih dinmun ah amadawk in hongpai masa cihthu koici bangin kimu thei hiam?
- Joseph in a sanggamte sin dikdek hi. Tua mahbangin Pasian in koibangin nang hong sin hiam?
- Kum tuazahtan khit ciangin, a sanggamte in Joseph tungah a mawhna uh phawkpan uhhi. Mawhna bangzah in vanglian cih koibang in hong hilh hiam? Pasian’ maisakna sangin hong kimaisak theimah a, i kiphu hetkei phial zongin eileh eimah koibangin kimaisak thei ding ihi hiam?