LESSON 10
May 28 – June 3
JACOB - ISRAEL
SABBATH NITAKLAM:
May 28
Tukalsung Simding: Pian.32:22–31; Hos. 12:3, 4; Jer. 30:5–7; Pian. 33; Pian. 34:30–35:29.
Kamngah: “Tua ciangin, ‘Na min Jacob kici nawnlo in, Israel kici ding hi. Banghang hiam cihleh Pasian leh mite tawh nakilai khinzo a, na zozo hi’aci hi” (Piancil 32:28).
Galhang Jacob innkuan tangthu a sia apha kizom suksuk hi. Tua tangthu sungah Pasian’ khut leh a thuciam kamciamte tungah a thumaanna kilanghsak tawntung hi.
Tukal sungin Jacob’thu tampitak kisinbeh ding a, Laban a nutsiatna, inn hong ciahkikna, Esau tawh a kimuhna leh khem a thuakna khawngteng i sin ding uhhi. A sanggampa in bangpeuh hih thei ding hiam?
Amai a lauhuaina tampi lakah, kamphatna tawha pa’ Pasian in, “Jacob gimna hun” ci in i theihden ding (Jer. 30:5–7) in lamdangtak in ama’kiangah hong kilangh hi. Tua nitak mahin, mi suankhiapa Jacob in “Israel” hongsuak a, ki thakpatna ding minthak khat, ama’ min pua in mi
nam thak khat hong pianna ding ahihi.
Thu khat panin, a piangthu khempeuh banah, hih tuanpupate tangthu pen, Pasian in Ama’ thuciam kamciamte, mihingte in khaktan nuam in hanci am den mahtaleh, citaktak in tangtun teitei hi cih honglak hi.
SUNDAY
May 29
PASIAN TAWH KILAI
Laban kiangpan a paikhiat ciangin Jacob in Pasian tawh kimu uhhi. A sanggampa Esau in galkap “zali” (Pian. 32:6) tawh hongpai cih thei hi. Jacob in Topa kiangah nakpi takin thungen a, “kei pen Na itna kip khempeuh lakpan a neupen leh Na nasempa tunga nong lahsa Na thumaannate khempeuh tawh ka kilawm kei hi” (Pian. 32:10) cihi. Jacob in hehpihna hong telcian taktak ta hi. Topa in koici bangin dawng hiam?
Piancil 32:22–31 leh Hosea 12:3, 4 sim in. Hih tangthu sun gah kha lamah a kician mahmah bang hiam?
Tua lai-a thupiangte hangin Jacob lungkham mangbang a, a innkuante a hepkhit ciangin zanthapai in cingliang hi. Tua laitak in “Mi khat” (Pian. 32:24) in lai hi. Hih kammal gentehna kammal hi a, Pasian’ ompihna a cihna hi (Isa. 53:3). Daniel in vantung siampi Mi
chael na ci hi (Dan. 10:5); Joshua kammal zat “Topa galkapte a ukpa” hi a, Joshua in Topa Y HWH na ci hi (Joshua 5:13–15).
Tuabang a lai kawmkawmin Jacob in, Pasian tawh a na kilai gige hi a, ama’ genna ah, “kei thupha nong piak keileh kong khah kei ding hi” (Pian. 32:26) ci hi. Deihtakin Pasian pom in apai-khiat ding a nial tentanna in mawhna kisik taktak in Topa tawh kilemnuam cihna ahi hi.
“Ta upaza a deihgawh mana amawhna pen tu in Jacob’ maiah siangtakin kilangh hi. Amah in Pasian’ kamciamte muanglah kha in, ama’ thu tawh Pasian sehsa thute tangtunsak sawm hi.”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, pp. 197, 198.
Amah mawhna a kimaisakna in a min kikhelsak a, a mawhnate phawkdenna panin, gual-zawhna mualsuang ahi hi. “Na min Jacob (suankhiapa) kici nawnlo ding a, Israel kici ding hi; bang hang hiam cihleh, Pasian leh mitetawh nakilai khinzo a, nazo hi” (Pian. 32:28) acihi.
Nangzong Pasian tawh na kilaina khawng a om ngei kha hiam? Bang khiatna nei a, tua bang zekkhawng mah a omding banghang in thupi hiam?
MONDAY
May 30
UNAUTE KIMAITUAH
Peniel ah “Pasian’ tawh maitang akituah”khit ciangin (Pian. 32:30),Jacob in a sanggampa tawh kimaituah dingin a pai leuleu hi. Kum 20 sungbang kikhenkhin uh a, galkap 400 tawh hongpai Jacob in mu hi(Pian. 33:1). Jacob dahlua ahih manin amahleh a innkuante, apiang bang bang phuding in kiging uhhi.
Piancil 33 sim in. Jacob in Peniel ah Pasian tawh a kimaituahna leh, a sanggampa tawh maituahna koibang in kizopna omthei ding hi am? Mawhnei hi ci in Pasian in hong ngawhna leh, i sanggam khatpeuh in hong ngawhna koibang in kizomthei ding hiam?
Jacob in a sanggampa mai ah sagihvei kuun in zahtakpia (Pian. 33:3) a, “ka topa” tamveipi mah ci (Pian. 33:8, 13, 15) in, amahmah “sila”(Pian. 33:5; 32:4, 18, 20) kici hi. Jacob in sagihvei a kuunna pen a pa’ thupha thuap sagih (Pian. 27:27-29), “minamte in nangma’ maiah hong kuun ding uh hi” (Pian. 27:29) a cihpen a lumletpak ahi hi.
A sanggampa kiangpan a guksaksa teng, ama’ thupha saante sungpanin leiba lohkik nuam bang ahi hi (Pian. 33:11). Esau in anaupa a muh ciangin, lam-et bang hizawlo, Jacob kiangah taai in, thatlum ding sangsikin “kinam in kap” uhhi (Pian. 33:4).
Tua nung ciangin Jacob in Esau kiangah “Na maitang ka muh ding pen Pasian’ maitang muh tawh kibang hi” (Pian. 33:10) cihi. Jacob in tua bang a cihtheihna pen Esau in amawhna maisak takpizo cihna hi. Hebrew pa ratsah, “maipha ngah” (Pian. 33:10) cihpen, gangawh biakpiakna khawng ah Pasian “lungkim” in “saang” cihna, mawhna maisak(Siam. 22:27; Amos 5:22) cihna hi.
Jacob in Peniel ah Pasian’maisakna ngah a, Pasian’ maitang zong mu in, tu in zong a upa kiangpan maisakna a ngah ciangin, Pasian’ maitang mu mah bangin kingaihsun hi. Jacob a ding in Peniel a nihna hi a, a masa in a nihna a ding kiginkhol sak hi. Jacob pen Pasian leh a upa in maisak hi. Hehpihna thu pen a cillai sangin tu in telzawsem lai ding hi.
Topa hi lo, mi in namawhna hong maisak ciangin koibangin hehpihna natelcian hiam?
TUESDAY
May 31
DINAH KI-SIMMAWH
Tu in Jacob in a upa tang kilemthei khin ahih manin, Canaan gam sungah lungmuang takin teng nuamta hi. “Lungmuang” cih kammal (Pian. 33:18) pen shalom “daihna” hi a, a khualzinna ah a masapen ahi hi.
A omsa mite kiangpan leitang a leikhit ciangin (Pian. 33:19), Topa tungah upna neitakpi in muangtakpi ahihna lahna in, biakna tau khat bawl hi. Gangawh meihal biakna khempeuh ah biakpiakna omhi.
A hita zongin tua gamah a tencil lamin Jacob-Israel a dingin lungkham buaina omlai phot hi. Isaac in Gerar ah Abimalech’ maipha a zonmah bangin (Pian. 26:1–33), Jacob in zong Canaan mite maipha a zon phot kul hi.
Piancil 34 sim in. Gamdai takin om hithiat ding pen, bang thu piang in lumlet hiam?
Hih a kihhuai thupiang in amau’ gamtatna pen ngiimna kician nei mello cih kilanghsak hi. Shechem mite i taksa lunggulhna tawh Dinah a sim mawh lai in itna siangtho tawh liausum zong piaksawm bang ahi hi. Thuci amna zeh vun-aat zong hih sawm uhhi.
Simeon leh Levi tegel in zong Pasian’ thukham a kemcingin kinei uh a, Canaan mite tawh kitenzau ding a deihlo (Siam. 19:29), khem ding leh thaangsiah ding (Pian. 34:13) leh, that ding leh susia dingin kigingsa in om uhhi (Gen. 34:25–27). A mawhpa tungah phu lakna hi lo, a gamtatna uh pen deihtak in taaigawp huai mahmah a, thusia tampitak pianbeh saklai hi.
Jacob in bel kilemna bek lunggulh hi. A tanu a kisimmawhsak thu a zak ciangin, bangmah paulo hi (Gen. 34:5). A tapate in a gamtat ding tenguh a gamtat khit uh ciangin, a piangthei laiding thute damtak in hilh ngiatngiat a: “Perez mite tungah kei a muhdahhuai in nongbawlna uhtawh, keitungah haksatna nahong tunuh hi. Kei pawl mite tawm hi. Amaute kei’langah hong kikai khawmin, kei hong simleh, keileh ka innkuanpihte kisia ding hi” (Pian. 34:30) a cihi.
Kikhemna vive i mumu zel a, hoihna leh dikna zong om zelzel mah e. Tuate in mihing pianzia banghi cih hong hilh naci hiam?
WEDNESDAY
June 1
MILIM BIAKNA TUNGAH GUALZO
Piancil 34:30–35:15 sim in. Tuasung thupiangte panin biakpiak na maan koibangin i mu thei ding hiam?
Jacob in Canaan mitetawh kilemnabawlkhin phet lian hi ing, ci in a phunkhin limphet in (Pian. 34:30) leh, a tapa nihte taaikhin limin (Pian. 34:31), Pasian in Shechem nusia in Bethel lam zuan in thuciamthak khat bawl ding cita hi. Topa in tualai a tunciang in zong biakna tau khat mah lamkik ding ci in sawl hi.
Pasian in tuathu a piakkhit in a ki ciamteh masapen in, Jacob in a mite in Shechem khua panin a laksak Canaan milim teng leh Rachel in a pa’ inn pan a gukteng, paaikhia ding cihthu ahi hi (Pian. 31:19, 32). Tuate khempeuh zong Pasian tawh thuciamna sungah thupi mahmah hi.
Hih milimte kem uh a, Jacob in Pasian tungah a ki aap bangin tua milimte biakna pia uhhi. Jacob in Shechem mite huzaap tawh a kipelh theihna ding bek hi lo, a giahphual sung a milimte leh mihingte’ lungsim mahmah pan a suahtak kulngiat hi.
Kisikkikna cial sungah munkhat pan mundang khat kikhinna ahi a, biakinn khatpan biakinn dangkhat ah kikhinna cihciang bek hi lo hi. Koikoi ah om taleng, na khat peuhpeuh milim in kibawlkha pahpah thei ahih manin, Pasian hehpihna in eima lungsim sungpan tua milimte hong sawpsiang sakding ngetding thupipen hi.
Jacob in Pasian’ thu mang a, a thukham bangin nungta ahih manin, Pasian in hong tuaksuk in “Pasian kiangpan lauhuaina” (Pian. 35:5) in tua kiim a mipite kiang hongtung ahih manin Jacob leh a innkuante delh nawnlo uhhi. Tua ciangin Jacob in “amah tawh a om mi khempeuh tawh” biakna pi
ading in kigingsa in omuh hi (Pian. 35:6).Tualai ah amau innkuan kipumkhat kikta hih tuak hi. Jacob in tuamun El Bethel ci in minvawh a, ama’ mang sungah kahlei phawkna, khatvei lai in a kitatsatsa, tu in aki puahphakik van tung leh leitung kizop theihkikna ahi hi.
Thupitsak diak dingin, tu in, a mun hizawlo in, Bethel Pasian hizaw hi. Pasian in Jacob pen a minthak “Israel” (Pian. 35:10) leh thupha thuapnih a kamciamsa teng phawkkik sak hi. Jacob’ thupha masa in phungcing ding, Messiah hongpiang dingleh minam tampi piangding (Pian. 35:11); a nihna ah, Khapsa Gam a kawk hi gige hi (Pian. 35:12).
Milim biakna in eite lungsim sungah pilvang takin a luttheihna lampi bangteng hi a, bang ihih thei ding hiam?
THURSDAY
June 2
RACHEL’ SIHNA
Piancil 35:15–29 sim in. Jacob in, innkuan buaina hangin bang dang thuakkhalai hiam?
Jacob in Bethel pan a paikhiat phet in, Khapsa Gam a paina lamtawp lamah kizopna a nei kawikawi thuthum piang a: Jacob’ ta aneupen piang, Rachel si; Leah tawh ata, ta upa pen in Jacob’ zineute luppih cihbang ahi hi. Tua khangnopa in banghang in hihbang in gamtatsia cih Laisiangtho in genlo a, Jacob’ta neupen pianna mindaisak in Rachel a simmawhna maw cih zong kitheizo tuanlo hi.
Jacob’ ta aneupen pianna in Bethlehem tawh kizopna nei a (Pian. 35:19), Khapsa gam bek tawh zom hi. Hih pianna pen, Israel mite mailam a ding kamciamte a tangtunna ahi hi. Naudomnu in Rachel kiangah Pasian in Abraham a hanthotna kammalte mah ahi “lau kei in” mah naci kik (Pian. 35:17) hi.
Rachel in a sihkuan in a nausuah gimna teng paulam in “keima gim na tapa” Benoni phuak a,a pa in “taklam tapa” cihna Benjamin in khel hi. Khanglam a Pasian in a Khapsa Gam lam-etna leh, amau tualai ah a teenuh ciangin Pasian in a hihsak ding khempeuh a cihnopna hihtuak hi.
Tua laitak mahin Reuben in a pa’ zineu Bilhah kici, Rachel’ nasemnu tawh lumkhawm sese hi (Pian. 35:25; 30:3). Banghang in hihbang in a zumhuai gamtatna bawl hiam cih i theikei a, a mi mahmah siangiat hih tuaklel hi.
A lamdang takin tua a lauhuai ki simmawhna pen Jacob in thei gige napi (Pian. 35:22) thukhetlo bilbel hi. Tua laitak in siatna gitlohna cihte kawmkal mahah, Pasian in Ama’ kammalte tangtun ngeingei ding ci inmuang lel hi.
Hih a tomcing mahmah upnathu sinna sungah, Israel mite pute ahi ding Jacob tapa 12 teng tangthu ahi hi (Pian. 35:22–26). Thu namtui leh mi hoihte zong hikhinlo hi. Thubuai khempeuh, innkuan thusia khempeuh, Reu ben leh Bilhah tegel gamtat siatna cihbangte a omtei hang, innkuan sung a buaimahmah teihang, Pasian in Ama ngiimna tangtungsak veve ding hi.
Mihing khialhnate kawmkal ah, Pasian’ deihna picing teitei ding hi. Mihing in Pasian thumang in kipawlkhawm zenleng cih ngaihsun in.Pasian deihna a picin theihna dingin, mihing’ thuakna leh lungkham na tawmzaw deuh dinga, nasep zong baihzaw lai ding hi.
FRIDAY
June 3
NGAIHSUTBEH DING: Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, Laimai 195–203, The Night of Wrestling sim in.
“Jacob in zanthapai a buan mahbangin, Pasian mite in zong amaute a umcih a galte’ khut sungpan a hotkhiat nadingin, Pasian kiangah sunlehzan in thum dinguh hunin Khazih hong pai madeuh in omding hi.
Pasian mite in zong tua siatna vanglian tetawh kilai ding uh hi. Pasi an in zong a hotkhiatma in Amite’ upna deihna taktak, thuakzawhna leh Amah a muanna teuh sittel masaphot ding hi. Satan in a mawhna teuh a kimaisak zo ding hi nawn kei, nasialua khin hi cihlam tawh Pasian mite a lungkiat theihna dingun khem ding hi. A khialhnate uh hangin kisuangtaak mahmah ding uh a, akisikkik nateuh phawkkik in, Khazih tungtawn in a ci mawh a kisikkikte in, Pasian’hehpihna a ngahtheihna dingun nakpi takin thum ding uhhi. A thungetnate uh a kisaanpak loh hangin a upnate uh kiam tuanlo ding hi. Jacob in vantungmi a let cinten mahbang in, amaute in zong Pasian’ thahatna muding in omding uh a, “thupha nongpiak mateng hong khah kei ning” ci ding uhhi.
“Jacob nuntakna tangthu pen, Pasian in, mawhna a bawlkhin kha a, a kisik taktakte a hawlkhiat lohna lahtelna ahi hi. Jacob in ama’ thatang tawh zawhsawm ahih hangin zozo lo hi. Pasian thahatna leh migitna bektawh a lungulh pen ahi Pasian thupha kingahthei bek cihthu Pasian in a nasempa Jacob a thuhilhna ahihi. Tua mahbang in ninunungni ciang a mite’n zong tuabang thuhilhna angah ding uhhi. Lauhuaina in kiim uum a, a nuntakna ding a lungkham laitakun, Pasian hehpihna tungbekah a kingak dinguh ahi hi. Eileh ei bangmah ihih zokei hi”—Ellen G. White, Patriarchs and Proph ets, pp. 201–203.
KIKUP DING DOTNATE:
- Jacob’ thanemna in banghangin Pasian’ hehpihna ading hunseh peuh hithei zawsop hiam? Jacob phut-khakthu in Paul kammal “Kei ka thanem laitak in ka thahat hi” (2 Cor. 12:10) acih tawh koi ci kizop naci hiam?
- Banghang in Laisiangtho in mi tampitak gamtatna kihhuaite peuh pulaklak hiding hiam? Bang thupuak na lathei ding hiam?
- Milim biakna lam lungngai dih in. Eite’ ngeina leh i khantohnate sungah bang milim peuh a omkha hiam? Topa lobuang a dang bangmah bialo ihihlam koibang in telcian thei ding ihi hiam?