LESSON 1

March 26 - April 1

PIANCILNA

SABBATH NITAKLAM:

March 26

TUKALSUNG SIMDING: Late 100:1-3, Piancil 1-2; Pai. 20:8-11, Pai. 40:33, Mate 25:14-30; Mate 19:7-9.

KAMNGAH: “A kipatcil in Pasian in vantungte leh leitung a piangsak  hi.” Piancil 1:1.

 

Piancilna laibu leh Laisiangthobu buppi in Pasian’ nasepna  tangthu tawh kipan hi. Eite hong kipiansakna thu in Laisiangtho tangthu  kipatna ahih manin thupi mahmah hi. Hih thumaan hangin Piancilna tangthu  in mihing leh Laisiangtho tangthu om taktak ahihna hong theisak hi.

Piansakna tangthu in Piancil 1 leh 2 hi a, Pasian leh mihing’ tangthu  ahi uhhi. Tukaal sinna panin, ni-sagih Sabbath-ni pen ni thupi taktak ahihlam  hong telsak semsem ding hi. Pasian in, eite Ama’ limlehmel sunin leivui pan  hong bawl zawzenna i phawkciat ding uhhi. Sialehpha theihna singkung in  bang ngiimna nei a, nuntakna singkung tawh koici kizop cihte zong i mukhia  ding uh hi.

Laisiangtho ah piancilna tangthu in hehpihna ahihna in thupipen hi.  Hehpihna hangbek in eite a omthei i hi uhhi. Mihing zong a omnai lohlai in  Pasian in vantungte leh leitung a bawl hi. Ei hong piansakna leh hong tatkhi atna zong Pasian hong piakkhong ahi hi. Tua hong piansakna leh hong tat khiatna tegel in ni-sagih Sabbath thupiak sungah kiptakin omcinten hi.

SUNDAY

March 27

PIANGSAKPA PASIAN

Late 100:1-3 sim in. Mihing in Piangsakpa Pasian koici dawnkik a, banghang hiam?

Piancil a lian khatna thupuak masapen in “Pasian” hong piansakna  tangthu hi. “A kipatcil in Pasian” cih zong i zakzaksa ahi hi (Pian. 1:1). Lai gual masapen (Pian. 1:1) ah “Pasian” pen a taangbup laizangah omsak a, Pa sian a thupitna lahkhiatna in biakpiakna phuisam ciangin, a-aw sangpenna  munah koih hi. Piansakna tangthu pen, Piangsakpa Pasian bulphuhna tawh  kipansak hi.

Piancilna laibu ah Pasian pen thunih in pulakna tawh kipan hi. Ama sa in Piansakna tangthu (Pian. 1:1-2:4) hi a, Pasian pen mihing tawh kigamla  mahmah in khengval gawp, Elohim kici a min limlim in Pasian liatna pulak  hi. A min Elohim in a thahatna laka,a maltam in zatna leuleu in, a zahta khuaina leh a hoih khengvalna a pulakna ahihi.

Anihna Piansakna tangthu (Pian. 2:4-25) in Pasian pen mihing tawh  kinai mahmah in hong ompa, Y HWH Pasian in zong munkhempeuh ah oma,  kinai takin hong ompih ci hi. Piansakna tangthu buppi in, Pasian pen biak  taktak dingin hong hanthawn a; a masa in, Pasian’ vangliatna theitel ding a,  “ei leh ei piang kihi lo” (Late 100:3) a, Ama hong piansak ahih manin Amah  mah suanleh muanin neih ding ahi hi. Late muntampi takmah in Piansakna  leh biakpiakna a kizopsakna in tua hang ahi hi (Late 95:1-6; 139:13,14 leh  Mang 14:7 enkak in).

Pasian tungah muhdan namnih ahi, Pasian in zahtakhuai leh vangli an, kinai takin hong it a hong khawlhpih cihtegel in, Pasian pen biakpiakna  tawh zuathuai mahmah ahihna hong theisak hi. Launa leh zahtakna lianpi in,  Pasian hong naih mahmahna, hong mawhmaisakna itna (Late 2:11) sungah  lungnopna leh khamuanna hong neisak hi. Hih Pasian zialehtong pulakna  kizui diudeu tegel in khiatna thukpi nei uhhi. Pasian tawh kinai takin  kikhawlhna in, Pasian a gamlatzia hong phawksak zawsop hi. Pasian’ liatna i  teltheih ciangbek in, Ama’ hehpihna i pahtawi theipan ding a, a lamdang  hong itna sungah launa tawh nuam i omthei pan ding hi.

Vannuai buppi lenkip hinapi, eite tawh kinai takin hong omthei  veve Pasian’ vangliatna a zaizia lungngai phot dihin. Hih thumaan pen  banghangin lamdang nasathei hiam?

MONDAY

March 28

PIANSAKNA

Piancil 1:4, 10, 12, 18, 21, 25, 31, leh 2:1-3 sim in. Piansakna  tangthu masa sungah “hoih hi” cih kammal in bang thupitna nei naci  hiam? Piansakna a thukhupna sungah bang pilna peuh namu hiam (Pian. 2:1-3)?

Piansaklai in a cial simin Pasian in entel zel in tov, “hoih” ci hi. Hih  kammal panin Pasian in a piansak nasep khempeuh zosiang sitset a, “hoih hi”  a cihteh “tua in nasem thei hi” acihna zong ahi hi. Khuavak in taang hi (Pian.  1:4). Singkungte in amau’ gahciat gah uhhi (Pian. 1:12).

Hih laimal in a naseptheihna bek hi zawlo hi. Hebrew kammal tov pen, Laisiangtho in a hoih mahmahte pahtawina khawngin zong zang hi  (Pian. 24:16). Gitlohna (Pian. 2:9) pen sihna tawh kizom ahihna (Pian.  2:17) pulak ciangin zong kizangthei hi.

“Hoih hi” cih kammal in, piansak nasep hoihtakin kizosiang a, hoih  in picing ahih manin a sungah gitlohna omvetlo hi. Tua leitung in, sihna a  vei, bawlphatloh a phamawh, a nihveina piansak kik ding, tu a ei’ leitung  tawh kibang “nailo” hi(Pian. 2:5 enin).

Hih piansakna in, “amah leh amah damdam in hong kikhel” in, lei tung in ama’ thuthu in kikhelkhel in, a neumahmah pan a gol semsem in  khangto cih upna tawh kilehbulh hi.

Tua tawh a kilehbulh in, Pasian in kintak leh manmawh takin bawl  cihpen Laisiangtho laikungpu in kipsak hi (Piancil 1:1). Ei deihteelthu leh  utthuthu in piang cih khawng omlo hi. Leitung in ama’ thuthu in hong pi angkhia mawklo in Pasian’ kammal hangbek in hong piang hi (Pian. 1:3).  Laimal bara pen Piancil 1 sungah “piangsak” ci in kilet a, a kipatcil in Pasian  in vantungte leh leitung “piangsak” hi ci a, a semkhiapa Pasian min bekmah  kilo a, Pasian pau a, a pau bangin a piang hi cihi.

Piansakna tangthu in “na khempeuh” kizo siang cih thu (Pian. 1:31) leh a Piangsakpa mah in “hoih mahmah” ci hi (Pian. 1:31) cihi. Piancil 1:1 in  bel, vantung leh leitung a piansakna pulak a; Piancil 2:1 leuleu in kizo siang  cih thu pulak leuleu hi. Tua teng khempeuh leh Sabbath mahmah zong ni sagih sungin kizosiang sitset hi.

Damdam in kikhel a kum awn tampi sawt cih upna in, Piancil  piansakna tangthu koibangin mialmang sakthei hiam? Hih upna tegel in  koibangin kituaklo naci hiam?

TUESDAY

March 29

SABBATH

Piancil 2:2, 3 leh Paikhiatna 20:8-11 sim in. Ni-sagih Sabbathni  in Piansakna tawh koibangin kizom hiam? Hih kizopna in eite Sabbath  tandan koibang in hong huzaap hiam?

Pasian in a piansak nasep khempeuh pen Sabbath tawh “khuph” cih  kician mahmah lel hi. Tua nisagihni Sabbath pen, Pasian in a nasepteng a  zawhkhit ciangin “hoihsa mahmah” cih upna ahi hi. Sabbath tang cihteh Pa sian piansakte manphatna leh hoihna teng a thukimpih cihna ahi hi.

Pasian in Ama’ nasep pan a tawlngak bangin ei zong tawlnga thei  hihang. Sabbath tanna pen, Pasian a Piansak teng “hoih mahmah” acihpen  eima pumpi mahmah tawh thukimpihna ahi hi. Tanglai upna ahi mihing  pumpi in siatna gitlohna bek hi cihpen, Laisiangtho a lui athak sungah  omvetlo hi. Tua in milimbiakna upna hilel a, laisiangtho pan hilo hi. Tua upnate sangin, Sabbath tang mite in, amau’ pumpi mahmah a kihel Pasian  Piansakna pahtawi uh a, nopsakna in nei uhhi. 

Mihing pianna tangthu “khupna” ahi Sabbath in thuaksiatna tawh a  thuum humhum ei mihingte adingin lam-etna’ lim hileuleu hi. “Nasep ki zosiang” cih kammal in biakinnpi a lamkhit uh ciangin zong kizang kik ahih na zong lungluthuai mahmah a(Pai. 40:33), Solomon biakinnpi lamkhit  ciangin khatvei mah kizang leuleu (1Kumpi. 7:40,51) a – a munnih tuakin  lungdamthu leh hotkhiatna tangthu kihilhna mun vive ahi uhhi.

Mihing pukkhit, nipikal tawpna, Sabbath masa in, piansak thakkikna  (Isa. 65:17, Mang. 21:1) ah a omding hotkhiatna kawk hi.Mihingte nipikal  tawpna Sabbath in, hih leitungah thuakna khempeuh in zong tawpna nei ding  cih lam-etna lim ahi hi.

Tua ahih manin Zeisu in zong cina damsak nadingin Sabbathni mah  teel hi (Luka 13:13-16). Makaite in taang ngeina mah lenkip gega mah taleh,  Sabbathni in cina damsakna tawh Zeisu in mipite leh eite mahmah tungah,  hotkhiatna a kizawhsiang ciangin natna, thuakna leh sihna cihte beisiang  sitset ding cihthu hong hilhna ahi hi. Sabbath simin tatkhiatna lam-etna hong  lakden hi.

Sabbath tawlngakna hangin Zeisu sungah tawlngakna leh hong  tatkhiatna ciamkha thei a, a bawlthak vantungthak leh leitungthak ah  tuate picing semsem ding cih koibangin naphawk thei hiam?

WEDNESDAY

March 30

MIHING AKI PIANSAKNA

Piancilna laibu ciaptehna sungah, mihing a piansakna pen Pasian  nasep nunungpen ahi hi. Mihing in piansaksa khempeuh lakah a sangpen  thupipen hi a, leitung zong amau a ding ngiimna mah tawh a kipiangsak ahi  hi.

Piancil 1:26-29 leh 2:7 simin. Mihing a piansakna tawh kisai in  hih laisiangtho muntegel koici kizop naci hiam?

Pasian in Ama’ lim sunin mihing bawl cih pen Laisiangtho sungah  kician mahmah hi. Mihing bekmah Pasian’ lim sunin kibawl hi. “Pasian in  ganhing khempeuh amau’ nam ciatin bawl” himah taleh (Pian. 1:25), “Ama’  lim sunin mihing bawl hi” (Pian. 1:27). Hih hong piansakzia “Ama’ lim sun”  cih pen, mihingte’ khalam pianzia dingin kiciangtan zel a, Pasian aiawh in  leitung ukzawhna nei in, tua Pasian mahtawh ahi a, mi khatlehkhat ahi zongin khalam kizopna hi ci in kitel ciat hi.

Hih telcian dante zong dikmah napi, pumpilam hong piansakzia a  thupiteng kihel sakzolo zel hi. Piancil 1:26 ah “lim” leh “sun” cih kammal nih tawh pulak hi. Hebrew laimal tselem in “lim” hi a, pumpi pianzia cihna  hi a, demut leuleuteh “sun” hi a, mitmuh theih ahi lo vangliatnate a cihnopna  ahi hi.

Tua hi a, Hebrew pau in “Pasian’ lim” cihpen, Laisiangtho in mi hing pianzia a huampi in pulak ahihna telcianhuai hi. Laisiangtho kammal in  mihing (pasal leh numei) in, pumpi leh kha mahmah in zong Pasian sun hi  cihi. EGWhite in zong “Piangsakpa khut sungpan Adam hong piankhiat  ciangin, pumpi, lungsim leh khalam ah amah a Piansakpa mah sunpah hi”  cihi—Education, p. 15.

Pasian’ lim sutna a huampi in telcianna ah, leitung pumpi mahmah  pen “leitung nuntakna a nei mihing hongsuak hi” (Pian. 2:7)a cihciangin, a  laimal in “kha nungta” (nefesh) ci a, tua in Pasian sepna namnih “bawl” leh  “hu sangsuk” cih tegel panin hongpiang ahi hi. “Hu sang” cihpen khalam  ding vive in kingaihsun ciat ahih hang, leitung hu sanna mah a cihna hilel a,  “leivui panin a bawlna tawh akizom” hilel hi. “Nuntakna hu” a cih ciangin  tua in kha leh pumpi nuntakna a cihna ahi hi.

Tua khit ciangin Pasian in a nasep a thumna semleuleu a, tua in pasal  pumpi panin numei a piansakna (Pian. 2:21, 22), numei in zong pasal pinzia  mah nei cihna ahi hi.

THURSDAY

March 31

MIHING’ VAIPUAK

Pasian in mi masapen a bawlkhit limin, letsong namthum  piapah hi. Eden huan (Pian. 2:8) an (Pian. 2:16), leh numei (Pian.  2:22) ahi uhhi.

Piancil 2:15-17 simin. Piansakna leh Pasian tungah mihing  vaipuak bang hiam? Hih vaipuak tegel koici kizop hiam?

Mihing vaipuak masapen in, Pasian in amah akoihna mun kiim  leh paam teng “kho in kem ding” (Pian. 2:15) cihi. ‘Avad’ pen “kho” in kiletkhia a sepna ahi hi. Hong kipia khat sanziau-na in kicing zolo  hi. Tua tungah nasem ding hang a, Zeisu gentehna talent bang in (Mate  25:14-30), gahpha sak ding hihang. ‘Shamar’ cihpen “kem” cihna hi  a, i ngahsa khatpen kiptak in kemsuak ding cihna ahihi. 

A vaipuak nihna in an ahi hi. Pasian in mihing ading a piaksa  cih phawk ding hihang (Pian. 1:29). Pasian in “suakta takin nanethei  ding uhhi” (Pian. 2:16) cihi. Mihing in tua singkungte leh a gahte pi angsak theilo hi. Hehpihna tawh hong kipia ngiat ahi hi. 

A hihhang thukhamna khat pia veve a: Pasian in phal takin a  piaksa “singkung khempeuh” lungdamna tawh sang ding hi. Hehpihna  tawh a ton dingin, khalna khat zong behlapsak hi. Sing kungkhat tu amvilvel panin nelo ding uhhi. Tua khalna palsatna in sihna tungding  hi. Tua thukhun in Eden huansung hi a, tua thukhun mah tuni in zong  lampi tuamtuam in omlai hi. 

Vaipuak thumna in numei hi a, Pasian letsong a thumna ahi:  “pasal in a nulehpa nusia in a zi tawh kigawm ding” (Pian. 2:24) a  cihpen ahi hi. Hih a thupi mahmah thupiak pen mihing in nupa kikalah  mawhpuak ineihna hi a, “sakhat” suahna, mikhat hihna ahi hi (Mate  19:7-9). 

Pasal in (numei hi lo) nulehpa nusia ding cih pen, Laisiangtho  in pasal lampan ci ahihteei hang, tua thupiak in numei lamzong huam  veve hi. Kiteenna pen Pasian piakkhong i ci tateu zong in, i sansa thu khat a dingin vaipuak honkhat mah hongpia lai a, tua vaipuak tengpen  pasal leh numei in, thumaan takin picing sak dingin ki aap hi. 

Pasian hong piaksa khempeuh ngaihsun phakik in. Tua  hong piaksa teng tungah bang vaipuak nei nahi hiam?

FRIDAY

April 1

NGAIHSUTBEH DING: Ellen G. White laibu, Education laibu  laimai 128, 129 pan “Science and the Bible,” leh Tatkhiatna Tangthu laimai 21, 22 pan “The Creation,” cihte simin.

“Piansaksate laibu leh pulakna laibu in siapipa pilna teng pu lakkhia uh a hihhang, a thugen uh kituiton saklo hi. Lampi tuam leh  kampau tuam tawh tua thumaan mah teci pang uhhi. Science in  nalamdangte muhbehbeh himah taleh; amau zonkhiatna panin, Pasian  pulakna tawh a kitukalh peuh hi mawkmawk hi. Piansaksate’ laibu leh  laikungpute’ gelh laimalte in khuavak kipia tuak uhhi. Tuate in Pasian’  nasepna thukhamte hong hilhcian a Amah tawh hong ki theitelsak hi.”

“Piansaksate omzia i etna panin muhkhiatte in, science leh  Pasian’ pulakna kitukalh sak bilbial a; a kituiton theihna dingin, Laisi angtho sunga Pasian’ kammalte susiazaw phial in, tua thu mawkmawkte saansak zaw hi. Leisung sumpiang sinna in, Moses laibu  sunga piansakna tangthu tawh kitukalh thute pulak hi. A kihelzau  gawpte sungpanin leitung in kum awntampi hunla in hongpiang khia  cihi. Tua upna pen Laisiangtho tawh a kituak theih nading in,  piansakna nite pen zaisak in, hun ciangtanh omlo, kum awn tampi  sung hi cita mawkmawk uhhi. Tua bangte pen upna ginalo hilel hi.  Laisiangtho ciaptehna teng pen leitung piansak natetawh kituiton dim diam zaw hi.”—EGWhite, Education, pp. 128, 129.

KIKUPDING DOTNATE:

  1. Leitung kipatna tangthu ci a “bul neilo khanglui tangthu” leitung tangthu taktak sungah ommello upna khawngte i upkhak manin,  eima’ upnamaan taktak pen banghang in hong suksiatsak thei ding  naci hiam? Tuate khawngpen Piancil laibu i a zom a hong piangpan  thute a hihna laisiangtho sungah koibang in mukiau thei ding na hi hiam?
  2. Leitung hoihtak kemcing ding ihihna Piancil laibu in bangci gen hi am? Mihing in Piangsakpa nakpitakin langdona in, piansaksa tengpeuh a biakmawkmawk laitak in, tua mawhna tawh kipelh hiuhiau  in, koibangin leitung kemcingte ihi thei ding uh hiam?(Rom. 1:25  enin).
  3. Kum tultampi sungah mawhna’ ngongtatna kawmkal ah, acil apat in “hoih mahmah” acih kammal in eite’ lungsim sungah koibang in  nasemlai a, Pasian’ hoihna leh a vang liatna koibangin hong gengen  lai naci hiam?