Thaydwan 3

Ginkihbw 9-15

KAIN KHATNI KAMEI RUI GANCLOU DUHMEI LANV

Sabbath Tingzinv

Ginkihbw 9

Mi kanit dak khang kathai o: Gen. 4, Heb. 11:4; Mic. 6:7; Isai. 1:11; 1 Cor. 10:13; 1 John 3:12; Gen. 5; Gen. 6:1-5.

Ningtow nimei latlangv: “Nang rui gayna taanc e thei nang ta lalou pulaknacho? Nang rui gayna taanh makge thei paapc rui nangkaimun khou nchwan bam the. Khatni mi tuang kahaumei guay tei rui nang ta sin puni the, kum e tiky mi tateic nang rui sinbin nina dec” – (Gen. 4:7 NKJV).

Adam lev Eve kanei paapc khou keylou rap puitangv Eden khou rui kathao pat khwan the, kumna Ravguangc rui salou rey kankumc theihmei pat the. Gen. 3 lev 4 khou nchamcmei latbamv peina nai the, paapc khatni theihmei (Gen. 3:6-8 kida o Gen. 4:8), kandih ta kasiangloumei (Gen. 3:17 kida o Gen. 4:11), kathao ganhmei (Gen. 3:24, kida o Gen. 4:12, 16).

Ravguangc rui dinc kasuak loumei thei Layna patngam khwan the. Reymei swna, Eden khou rui kathao pat rap khou tei machunmei peina nai khwan e; kanei khou nareimei nac mpouh puanhmei. Mi tateic Mesiah puanc puni twmei kiu khwang the twna kanei lwm khwan the (Gen. 3:15).

Mi tangv thu Kain rui meic swluaimei, Lamek tuang khwai, panty duigutmei, khatni kandih khou simei bu kumei Ravguangc rui dinckasuakc loumei guay tei pat thao khwan the.

Heitei kumc khwan sini machun guay tei thu amaan ngam mak khwan the.

Neihneic

Ginkihbw 10

CCC

Gen. 4:1,2 hei pac o. Mi baibal lat rui nah mpou nggaanmei puanhmei lam khou aniu tabui thay ngam tuang naibo?

Adam lev Eve ta Eden khou rui kathao pat lou puitangv nggaanmei nac akhat puanc khwan the. Gen. 4:1 khou Ringhpouc (YHWH) ta   nggaanmei akhat ta swna ndauh salou e. Ai nggaanmei akhat Ringhpouc kahak tei puanc lou the. International standard version khou, “Ai nggaanmei nac Mpou Ringhpouc puanc lou the” twna sa e.

Eden khou Ravguangc rui kalloumei Pu Mesiah puanc nimei lam dinc kasuakc lou khwan e. Kumtina puanc reymei nac mpouh tei kalloumei Pu Ringhpouc kiu khwang the twna Adam lev Eve tei lwm khwan e. Kumtina kanei rui puanc reymei nac tateic lwmgayna chaengriu khwan e – DA p, 31.

Mi khou hei Kain pary rui geihmei the. Kamei hei nareimei na hamna kapui kapu rui “kalum” khwanmei e, kumna Thaureymei pary khou kata puanh khou Eve rui neihla thao khwanmei nac mpouh e. Abel ta puanh khou thu lat sageih makge, kumna “kamei nah puanc dat khwan the” twmei na de (Gen. 4:2).

Kain twmei zanc hei Hebrew latkaeng qanah, kabah rui karamcna latowmei, kangam naimei, Kaman kunghmei puat latowmei twmei kabac e. English khou Abel twmei hei Hebrew lat khou Hebel, kabah rui “kathiu” (Ps. 62:9) ham e thei “thiula” (Ps. 144:4). Phutow kunghmei, nsa karaeng, ramh makmei tw tuang e. Kumtina Hebel (Abel) twmei latkaeng ta Ningtingdinc buk khou “gaeng makmei” ham e thei “nsa dec” twna hanlou bammei tei e (Eccl. 1:2). Mi tuang latkhanv hei rui Adam lev Eve kanei rui lwmgaymei hei Abel khou ham e tiky Kain khou lwmgaymei tei nai tuang khwan e.

Panty khou gaengmakliangmei tabui cho? Aniu rui gaengmak liangmei ta gaengliang kumc ningmei puat tabui bo? Gaengmei lev gaengmakmei puat thaylangc patmei hei tabui tuang gaengnacho?

Gaanhneic

Ginkihbw 11

PUATKAT KANEI

Kain lev Abel kanei zanc hei baicnoumei na hamna kanei tuang kagunc kagac ni baicnou khwan e, kumna mi tei kanei taanvdwan rui nchin e. Kain rui laotaanhmei e, taanv ryanrana lakna taanhmei e. Abel rui lauziu ruaihmei e, lunghgutna kadan thayna taanhmei taanv e (Gen. 4:2).

Kain rui napbi phungc pat re, Abel rui lauziu ruaihmei e. Kanei taanvdwan thei Layna puatkat baic-baic na katmei hei puatkat khou na baihtu hamna kanei lungning latkhanv baicnoumei nii nchin tuang e. Kain rui napbi phungc pat khang taanv taanc e, Abel rui lauziu ta rimingcna makuatmei e.

Gen. 4:1-5 lev Heb. 11:4 hei pac o. Tabuizaeng Ravguangc rui Abel tuang puatkat ta lalou, Kain tuang puatkat ta thu lalou mak tucho? Pat kanmei pary tei aniu akumhna kabah thay to?

Zei keymei hamna paapc kuak makge. Guang nimei nrianhloumei Khrista tuang zei ta lwmmei ndauhna Kain lev Abel rui lauziu rui ravcha swna nchin ni tuang khwan e. Mi tei lev kazaohna thuanckumei ndauhna kandih khou thayreymei thai guay tei kat ni tuang e.

Ravguangc latdanv thei layna Abel thu khouringh rawna khaengna napbi ni kat kazaoh khwan e. Kain thu lauziu ravkhaeng phungc guang mak khwan the, napbi phulling thai nac phungc guang khwan the. Abel thiak sw makna thayna thayna kamei latpiu mak khwan the. Mi kaipat kanei hei lwmmei paan rui ringhbamv lamei (Abel khatni katuang puatkat) khatni taanv paan rui ringhbamv latow khang karamhmei (Kain khatni katuang puatkat) kanei tuang baicnoumei thiak tei nchin tuang e.

Puat kat kanei hei bumaengh tuang kabah nai tuang e. Puatkat khou tei ka-ngam nai tu ham e. Paapcmei rui tingmik thui ringh khang kage naimei tiloumei khatni thuakloumei tiloumei Racguangc khou kamaengc, kalun kathiak nchin bam tuang e.

Mica. 6:7 khatni Isai. 1:11 hei pac o. Mi baibal khou hyloumei riak hei aniu piu lana aniu Ravguangc ta akumhna kalum ngam puni bo?

Dihneic

Ginkihbw 12

KARIAK RUI NUH MAKMEI KHUAY

Kain khang kabiu dawmei kanei nai e:Kain kalung puamc the, kazaw zingc the. Ravguangc tani, Abel tani kalung puamc the. Kamei rui Ravguangc ta kalung puamc the kalam thu kata khuai the twna sa the, Abel ta kalung puamhmei thu kamei kakaina ta mamav the. Tabui ta mamav tuang cho? Katuang puatkat ta the. Mi suangc mbumei pat puni di he. Katuang puatkat ta lalou mak pukhou Kain tei kalung kabiu the.

Gen. 4:6 khou Ravguangc rui Kain khou latthanv kanei thanvmei tei katuang thiak kanei thei Layna thanv tuang e. Ravguangc rui Kain ta kakhuai kham makge. Adam ta kumc kamei thay makna thanv tu ham e. Kain rui karana ta zaoc lana karana khwai thay kan khang thanv tuang e. Ravguangc mei nunc rui twanlyam e thei thuaklou dat khang Ravguangc rui lat thanv rap rapbe. Lat thanv lana Kain ta ncham lou khwan e.

Reymei khou Ravguangc rui Kain khou sa e, “gaymei taanc o” twmei thu “nchumhmei tei taanc o” kalung gwanlih datna lunghlaic tho twna sa tuang e. Ravguangc rui Kain ta lalou dat puni de, kuaklou puni dec twna saa khwan e. Kum e tiky kata lalou dat kho tw e thei Ravguangc rui samei thei Layna taanc nina the, kamei rui ningmei swni twmei thu nuh makge.

Lat baihmei rui, “nang rui gayna taanh makge thei, nangkai kaimun khou paapc rui nchwan bam the. Kamei kahaomei rui nang ta sin puni, kum e tiky kata nang rui sinbin nina de” (Gen. 4:7). Ravguangc rui Kain khang nchamloumei khou tei paapc tuang bangbi lam nchin e. Kain rui ntunhmei chaeng khou tatdat kan khang Ravguangc rui ncham lou khwan e.

Ravguangc rui kaneimei swna Kain khou samei tei kapaap lam khou thukna kakhanh khang sa e, paapc tei nang kaimun khou nchwan bam the, katuang kahaomei tei rui nang ta sin puni, Ravguangc rui pumh sinriap pui lat sa e. “kata nang rui sinbin nina e”. Mi hei lev nchamcmei riak Jakob khou ni sa e, “gaanv khat ta nthiammei hei kalung khou naimei kahaomei tei rui nthiam pat tuang e” (James 1:14). Gaychamv rui aniu khang nrianhloumei hei kuakloumei na ham e tiky paapc ta rih ngammei ni e (1 Cor. 10:13). Kain rui gaanv khatna ta sini khwai kham khang ham e, karana khou rui dec. Mi hei aniu meiguay na khou ni the.

Mi kumhmei sansimei pary rui aniu ni nyngthah swna kapahmei khatni aniu chwn ta Ravguangc rui chatanh sw makge twmei lam khou tabui ncham lou bo?

Tingsanneic

Ginkihbw 13

KAIN TUANG DANDI

Gen. 4:9-16 hei pac o. “Nangkaina Abel tabui thangc bam tha?” Twna Ravguangc rui Kain khou tabuizaeng thanv tuang dai? Paktat na kandih khou kakai kalao makna puay tat puimei swkhang Kain tuang paap lev alammei tabui naibo?

Ravguangc rui Adam khou “nang tabui khou bam to? Twna thanvmei latthanv khou tei rui Kain khou thanvmei latthanv hei kadai key tuang the. Kain tuang paap hei Adam tuang paap kathai nthai tuang the.

Kain thu Adam kumh makge. Kakhuai ta kamei nuh makge. Adam rui kakhuai baihmei khang kham lou e. Kain rui Ravguangc ta ndaw nuhmu e. Ravguangc rui kathumhmei latthanv thanv e, “nang tabui taanc lou kan thina cho? Kamandaw nkhwan dat makna sa khwan the, kamei thay ngam de, Abel zei kandih khou rui kaoc bammei khwan tei tingkauh thangc kapam khou kutangc the twna salou khwan the (Gen. 4:10). Mi kabac kiu meic swluaimei tei Ravguangc rui thay dec kumna kamei rui mi taanv tateic mandaw puni twmei kabac e. Abel tei theic the. Mi hei pat puni the twna Ravguangc rui Adam khou salou khwanmei tei pat tuang the (Gen. 3:19).

Gen. 4:14 hei pac o. “Nang hu khou rui ai nkamh kan puni the” twna Kain rui samei kabac hei tabui cho?

Kakhuai makmei Abel zei ta kandih khou tikey lou khou rui kandi ta kasiang kaluaih lou dat khwan the (Gen. 4:12). Kumpuizaeng rui Kain tei Ravguangc mav khou rui ducna puay tat puimei sw khang Ravguangc rui latzan kaoc pat lou khwan the. Khou tei rui Ravguangc pamv khou rui ducna tatmei tuang thuk thay khwan e. Ravguangc mav khou rui ducna tat pukhou kapanty khang pingmei nai khwan the. Kamei Ravguang mav khou rui ducna tat kan ni khwan sihni Ravguangc rui nzianna kata gaeklou khang madan swlou khwan e (Gen. 4:15, 16). Mi tei akumhmei madan cho twmei aniu khou tithay lou makge tiky mi tei Ravguangc zaozian  e.

“Nangzaw paan khou rui ai nkamh kan puni the” (Gen. 4:14) twmei hei tabuicho? Thow khang puni mi phaydyng hei adih sansipui tuang cho? Mi tuang phaydyng khou aniu keylou mak khang akhatnamei chaengkiu tabui cho?

Baanzaneic

Ginkihbw 14

MAANSEI RAMSI

Gen. 4:17-24 hei pac o. Kain rui ganclou duhmei lanv (kheiliak) tabui cho? Kain tuang khwai rui kandih khou simei mbuthao khang akumhna chaeng laanc lou khwan bo?

Kain tuang katou katak Lamek rui kakhwai lam khou Kain tuang khwai ta satow khwan e. Kanei khwai tei kida na zaoc pukhou aniu khang nthukmei para lakhang nai e. Kain rui kapaap akhatna tei taanc louna rey-rey kan the, tiky Lamek tei kagaengh swna katuang lu khou sa e (Gen. 4:23, 24). Kain thu kata gaeklou khang Ravguangc khou ney e tiky Lamek thu ney e twna hylou makge. Kain ta Ravguangc rui khwm khangliang chanei e thei kata thu khwm khangliang riakchanei na chanei khangc puni twna sa e (Gen. 4:24). Geic kanmei kakhuai kamei thay e twmei dinc lou tuang e.

Kain thu kanou akhatna de (Gen. 4:17); Lamek rui nownei kawmei kahouh lou khwan e (Gen. 4:19). Mi hei rui lungc keymei Kain kikta khou siranv thao khwan the.

Kain kaikhunc khou simei hei patkan pui tangv Kain kaikhun tuang simei ta ding ada khang Adam lev Eve kanei khou ngana akhat Seth puanc khwan the. Mi zanc hei Eve rui phuaklou tuang e, mi hei rui Abel phaan lyn dat khang e.

Seth twmei zanc hei Hebrew latkaeng ‘Ashit, “ai rui tinai lou puni” twmei khou rui lapat tuang e. Mi hei Mesiah puan nimei dinc kasuakloumei lat tei e. Mesiah tei Seth kikta khou rui guang puanc puni (Gen. 5:3), Enock (Gen. 5:21) Methuselah, khatni nkhamh khou Noah khou nganv lou e (Gen. 6:8).

Ravguangc na mpouh nunc twmei tei Seth kikta ta e. Kaniu rui Ravguangc maengc tei amaan makna gaekbam khang e (Gen. 5:1, 4). Maansei nac aluh pui nunc twmei tei rui Ravguangc maengc phunghmei nunc lev nchamc makmei baihmei kikta ta the. Mi maansei na alu pui nunc thiu khou rui Ravguangc nac mpouh nunc rui kaniu ta kaw ni nimei kaw khwan e (Gen. 6:2). Heikumna nthanmei Ravguangc mei nunc tei nkhwaimei chaeng khou tatgut kan khwan e.

Gen. 6:1-5 hei pac o. Paapc rui sw kabiumei tei adih tanc cho! Ravguangc ngamv paan rui aniu panty khou paapc sw amaan khang aniu tabui taanc nina cho?

Kachaekc Neic

Ginkihbw 15

Mbuna kakhanh lou khang: “Enoch Ravguangc lev tat nchamc khwan e” twna sa kaluaih dat dat lou bammei tei Ravguangc lev diangcna tingmik kathui lamluai tanh tan khwan e twmei kabac e (Gen. 5:22, 24). Ravguangc lev nduanghmei kanei kiangriang tei heidikamv diangc na nduangh puizaeng rui “Ravguangc rui kata nduangh tat kan the” (Gen. 5:24). Mi hei rui asei ravchap tatmei gaanv khat theickey rap e thei Enoch kumc paradise thu tat the twmei thu sakhang ham e. Adam Ravguangc lev lungc nchamc bammei khwan e, Noah Ravguangc lev nduangh mei pu e (Gen. 6:9), Methuselah kaniu hei theic kan the, ringcthao mak he. Enoch hei ravchap tatmei chamv dinhmei pu e, Ravguangc rui kakhou lyanlou khwanmei tei mei nunc khou dinclou khwan e. Ravguangc ta pingmei, ntwnmei chaeng tatnimei guay rui Enoch rui ncham loumei khatni karam huaimei tei phu e. Meic baihmei Ravguangc chamv khatni kakhim loumei lat chuniimei guay khou ni Enoch rui dinclou khwan e. Seth kaikhwang meicnunc khou na hamna Ravguangc hu khou rui paktat kanmei Kain kaikhwang mei nunc khou ni dinc lou khwan e, “zaoc lo, Poubauhmei katuang baanchara ching-ching ta nduangh lana guang the, Kamei meicguay nata latzan sw khang e, Ravguangc ta thay makmei guay rui ravning makmei taanv taanc bam geihmei ta kabah tithay lou khang e” (Jude 14, 15).

Kaphian nchamc nimei latthanv:

  1. Kain rui tabui sw e na kakainac ta swluai tuang cho? Elie Wisesel rui samei hei pac o:Kamei tabui swna kakainac ta swluai tuang cho? Kapui kapu theickan pui tangv karana ringcbam nii lana khwang e. Karana Ravguangc kumc lungc bam nii lana khwang e. Kain rui Ravguangc kumc nii khou rui mei swluai tuang e. Karana ta Ravguangc kumc tisw nimei guay rui meic swluai e. Aniu rui meic dowluai changh mak sini tabui ta meicdowmei twna sabo khatni Kain tuang lungning tei aniu ningmak khang adih chariak ni tuang cho?
  2. Noah duidai ganv khou panty dak (Gen. 5) lev mi hu thu pupouh nunc panty dak lev kida o. Panty dak dui khit-khit keymei ti hei akumna sani to? Panty dak dui key mei rui Darwin tuang riak (maansei hei zouc kazaat akhat khou rui chaguanh guang tuang e) ta akumhna akhiam nuh tuang naibo?