Thaydwan 1

Baanraobw 26 – Ginkihbw 1

DAMHMEI

Sabbath Tingzinv

Baanraobw 26

Mi kanit dak khang kathay o: Ps. 100:1-3; Gen. 1-2; Exo. 20:8-11; Exo. 40:33; Matt. 25:14-30; Matt. 19:7-9.

Ningtow nimei latlangv: “Thaurey khou Ravguangc rui tingpuk khatni kandih damc lou the” (Gen. 1:1, NKJV).

Baibal kapum tuang bangbi swmei Thaureymei buk khou Ravguangc rui damhmei khou rui baibal hei kahou e. Mi lam hei nthukmei lam naimei kabac thu maansei khatni baibal pary hei damhmei khou rui kahoupuizaeng rui e. Mi tuang nchumhmei hei damhmei pary lev maansei khatni baibal khou pat kanmei pary guay lev nchamc e.

Thaureymei buk tuang kalang 1 lev 2 khou maansei lev Ravguangc lam hylou e. Mi khou hei zaeng chaneimei Sabbath tuang nthukmei kabac lam hylou e. Ravguangc rui maansei ta taniang khou rui kalwn luicna damclou khwanmei lam tei aniu kathai puni. Simei lev gaymei thaymei ningting tingthai lev ringhmei thingbang tabui alammei nai tucho, tabui khang lingclou khwan tucho twmei kathai puni.

Baibal tuang thaoreymei pary hei zaozian tuang para lam e. Aniu lungc pat bammei hei Ravguangc zaozian paan e. Aniu ta damhmak khou Ravguangc rui tingpuk kandi damclou bam khwan the. Mi tei kumcna aniu ta thuak lou datmei hei ni zaozian paan rui e. Kumtipuizaeng rui zaeng chaneimei Sabbath latdanv khou damhmei khatni thuaklou datmei latbamv kanei hei nai e.

Neihneic

Baanraobw 27

DAMHMEI RACGUANGC

Ps. 100:1-3 hei pac o. Damhmei Racguangc khou maansei mandao tabui cho khatni tabuizaeng rui cho?

Thaoreymei 1 khou damhmei pary tuang chamv thu “Ravguangc” twmei hei e. “Thaurey khou Ravguangc rui” twna reymei latzwan khou hy e. “Ravguangc” twmei latkaeng hei latzwan kachung khou hylou the. Mi hei Hebrew mei nunc latram saa khou Ravguangc ta nthukna samei latram saa e. Kumpuizaeng rui damhmei baibal bam khou damhmei Ravguangc ta nthuk ranvna saa e.

Thaureymei buk khou Ravguangc lwn baicnoumei kanei nchin e. Reymei khou Gen. 1:1-2:4 khou Ravguangc hei maansei suangc kangan makna kauh tap-tapmei lwn tei nchin lou e. Elohim twmei hei kauh tap tapmei Ravguangc ngamv khatni kapumtan ta sa tuang e, khatni Elohim twmei hei gaanv khat na hamna mbumei (plural) zanc saa bammei hei katik kagunc daihmei kauh tap-tapmei Ravguangc ngamv ta sa tuang e.

Kaneimei damhmei pary rui Ravguangc hei aniu lev anana bammei karana rui tingsaengzaeng nai bammei Pu kazanc rui YHWH twna nchin lou e. Damhmei pary kapum rui Ravguangc ta kalum khang salou e. Kalam thu kanei hei kangam daihmei Ravguang e. Kumlana aniu maansei hei kapaan rui ringc bam tuang e, aniu rana rui chapat ni e twna chapat tw ham e, Kamei rui damclou tuang e (Ps. 100:3). Kumtipuizaeng rui kalum lu azuh khou Ravguangc ta kalum pu khou damhmei lev kariu pui lat sa e (Ps. 95:1-6; Ps. 139:13, 14 kida o Rev. 14:7).

Katik kagunc daihmei khatni kangam naimei, aniu lev anamei kiangriang naimei nzianthaymei Racguangc ta zaohmei thiak kanei khou hei rui aniu rui Ravguangc ta kalum khang akumhna guang nina cho twmei nai e. Chingkhiuh na pingmei lev champouhmei hei zaenggaymei khatni Ravguangc hei anana bam e, kuakloumei khatni nzianmei Racguangc e twmei hei tat kariu e (Ps. 2:11). Ravguangc lwn nchinloumei kanei hei kabah nai e. Mi hei aniu Ravguangc khou rui duc bam khwanmei khou rui kamei lev anana bamna kahu khou bam gaymei tei lungctow e. Ravguangc hei daihmei Racguangc e twmei aniu rui kabah thay pukhou kamei rui nzianna aniu panty khou bam nduangh loumei ta, kazaozian ta neihla zaenggayna kadunhna thuancku ngam puni.

Tingpuk khou naibammei guay ta tithaengc lou bammei charynmei Racguangc ngamv tei makumh zaoc tiu, kumlana Kamei aniu meic kathui daeng khou anana bam lou e. Mi tuang charynmei nchumhmei latbamv hei adih kamv charynbo?

Gaanhneic

Baanraobw 28

DAMHMEI

Thaoreymei 1:4, 10, 12, 18, 21, 25, 31 khatni Gen. 2:1-3 hei pac o. Damhmei tuang reymei pary khou “Mi tei gay khwan the” twmei tuang kathuk tabui cho? Damhmei tuang taanv taanc kariangloumei khou naimei ntheihloumei para kiu tabui cho?

Tingmik tingmik tuang damhmei taanv akhat tangv akhat tatkey pukhou Ravguangc rui “tov, “gay the” twna how khwan the. Milat kabac thu taanv tei gayna taanc suak lou the kumna mi tei “gay the” twmei thu taanv tei gayna taanc pat the twtuang the. Neihriw tei gaanc bam the, tingthai guay thaichuy bam the khatni ramguay tei howgay tw rana damclou the (Gen. 1:12).

Hebrew latkaeng “tov” twmei hei taanv tei taanc chuyna taanc pat loumei na ta hamna howgaymei ta ni saa e (Gen. 24:16). Mi hei simei lev twmei thu theihmei lev kadat kadaengmei ta ni sa e (Gen. 2:9; Gen. 2:17).

“Mi tei gay khwan the” twmei kabac thu damhmei tei damc chuy na damc lou the, twmei thu mi tei howgay the khatni nthuih the twtuang e, khatni khou tei simei mak khe. Mi kandic ramgay tei aniu kandi kumc paapc rui sw kasic lou pui tuang khatni theihmei mak khwan e. Mi hei damhmei kaneimei pary tuang kahoumei the (Gen. 2:5). Damhmei pary hei lev maansei hei khouringh khou rui chaguanh guang tuang e twmei lev kadat kadaeng e. Chaguanh guangmei pary ruina thu maansei hei thay mak daek khou rui nzaeng zaengna nthyam kanmei ramhrik khou rui kauhmei thaek khou chaguanh guang lou tuang e twna lwm e.

Mi hei lev kadat kadaengna baibal rui thu mi kandi khatni puat guay hei Ravguangc rui damc ni the twna ningna kadingna khou rui damclou tuang the twna sa lou the (Gen. 1:1). Ram khatna sihni karana rui kadou chanangc na naipat puituang makge. Ram guay hei Ravguangc rui ningmei khatni kalatkaeng paan rui damc;pi tina naipat tuang e (Gen. 1:3). Thaureymei buk 1 khou Thaurey khou Ravguangc rui tingpuk lev kandih damc e twmei latkaeng “bara” twmei hei Ravguangc rui Kaipouc swna kadingna khou rui Ravguangc rui sapat rap pukhou mi tei nai khwan the twna salou the.

Ramh guay tei heikumna damc luai lou the twna damhmei pary rui sa lou e (Gen. 1:31), kumna mi tei gay the twna sa lou the (Gen. 1:31). Sabbath kazaohna zaeng chanei lungc khou damhmei taanv guay tei luai the twna Gen. 2:1 rui sa lou e.

Thaureymei buk khou damhmei pary ta tingkwm billion billion gut na ramguay hei chaguanh guang tuang e twna lwmmei nunc rui tabuizaeng nuh mak tuang cho? Mi riak kanei hei kalam kathui nuhnah makmei hei tabuizaeng rui cho?

Dihneic

Baanraobw 29

SABBATH

Gen. 2:2, 3 khatni Exo. 20:8-11 hei pac o. Zaeng chanei mei Sabbath hei lev damhmei lev tabui alammei naibo? Mi hei rui aniu Sabbath ngaekmei khou tabui thiu tibo?

Ravguangc rui kataan taancluai puizaeng rui Sabbath zaengthaek hei kasiamh lou tuang e. Kumpuizaeng rui aniu Sabbath ngaekmei hei Ravguangc rui tingpuk kandih khatni ramguay hei damc lou e twmei ta lwmna nthaek tuang e. Kumna puat guay tei “gay the” twna salou khwan e. Kumpuizaeng rui aniu rui Sabbath ngaekmei hei Ravguangc baansiam tuang kathuk khatni karam hougay tateic kalwn thayna Kamei lev nthaekc chamc tuang e.

Ravguangc kataan khou rui nthaekc kan kumc aniu ni nthaekc nina e. Sabbath ngaekmei kabac thu Ravguangc rui ramguay damc luai pukhou “gay the” twmei tateic aini nuh the twna aniu pumc nthaekc tuang muay the. Reynungc ni ntao ni maansei ganvsaek rui lwmmei hei mbaanv pumc thu paapc pumc puizaeng rui mphuam the twmei e. Kum e tiky kaguang latdyng khatni kathan latdyng rui thu mi tei nuh makge. Mi tei rahmaengc kalummei nunc ram lwm e, baibal riak ham e. Mi tei hamna Sabbath ngaekmei thu Ravguangc rui damcloumei ta taanvphy thaymei ndaohna aniu pumc kahak nthaekc tuang e, kumna Ravguangc baansiam khou zaenggay na mi ta hei kadanna zaoc bam tuang e.

Maansei pary khou Sabbath hei rui nkhamhmei the. Sabbath hei maansei ryanra ryanriu bammei khatni kalangh bammei mbaanv khang lwmgaymei madan e. “taanv tei luai the” twmei latkaeng hei pheykai swluai khouni sa kaluaih loudat re (Exo. 40:33), khatni Solomon tuang ravkai luai khouni salou dat re (1 Kings 7:40, 51). Mi kanei hei gaychamv khatni ringhbamv lam ncham pui bamv khou salou e.

Paapc key pui tangv kanit luaimei khou naimei Sabbath hei damc kathanc datmei paan na rui latow nimei ringhbamv ta souc lou e (Isai. 65:17; Rev. 21:1). Kandih khou ryanra ryanriumei khatni nchanvmei guay hei neihkhat luai kan puni twmei madan kanit tuang nkhamhmei tingmik Sabbath zaengthaek rui nchin bam tuang e.

Kumtipuizaeng rui Jihudimei pupou nunc riak azuh ta piu makna Jisu rui Sabbath nungc naonianmei guay ta geicna tigay lou tu khwan e. Jisu rui Sabbath nungc naomei guay ta tigay bam khwanmei tei rui sucnuh guay, ryanra ryanriu guay, theihmei guay hei neihkhat thu luai kan puni twmei souc bam tuang e. Mi tei ringhbamv taanv taanc suak pat loumei sw puni. Kumpuizaeng rui Sabbath kathuih rui thuakloumei latow nimei ta aniu khang souclou bam tuang e.

Jisu Khrista khou ntao aniu nthaekcmei khatni ringhbamv latow bammei khatni tingkauh kathanc khatni kandi kathanc khou guangthung nimei tei asei aniu Sabbath ngaek bammei rui akumhna chaba tow bam to?

Tingsanneic

Baanraobw 30

MAANSEI TA DAMHMEI

Damhmei pary khou maansei ta damc khamh liang e. Damhmei puat guay khou maansei rui kusinghmei the. Maansei khang rui ram guay ta damc lou rey khwan e.

Gen. 1:26-29 khatni Gen. 2:7 hei pac o. Maansei ta damhmei lam khou baicnoumei baibal bamv kanei khou hyloumei hei tabui alammei naibo?

Maansei ta Ravguangc rui kalwn khou damclou khwan e twmei hei tanc kanmei latbamv the. Ravguangc lwn khou dam loumei hei maansei na ta de (Gen. 1:27). Khouringh guay ta thu kazaat-zaat thei layna damc lou khwan the (Gen. 1:25). Tiky maansei ta thu Ravguangc maengc khou damc lou the twmei hei bumaengh tuang swmei maansei lwnlung khou nganv lou e. Mi kabac kiu Ravguangc phaan taanvpy sinmei twmei thu Ravguangc ta khatni maansei ta kiangriang naina lungc nimei bumaengh tuang taanv dawn ta salou tuang e.

Kapi ruc khou saa kanmei tei nchumh the tw e thei mbaanv pumc damcloumei lam thu kazaoh mak khe Thaureymei 1:26 khou “kamaengc khou” khatni “luic na” twmei lat kanei sa e. Hebrew latkaeng tselem, twmei hei mbaanv pumc ta saa e, kumlana demut, “luic na” twmei hei rui Ravguangc tuang kagun kagac ta luicna damc loumei ta sa e.

Kumpuizaeng rui “Ravguangc maengc” khou twmei hei mbaanv pumc ni bumaeng tuang swmei pumc ni Ravguangc ta luic na damc lou e twtuang the. Ntwmei tani the nggaanmei tani the. Ellen G White rui hei kumcna sa lou e, “Adam ta Ravguangc rui damclou rap khou tei kapumc ni, kalungning ni, bumaeng tuang swmei khou ni kata damhmei Pu lwn kahak luic khwan e” – Education p, 15.

Mi kariumei lam hei damhmei pary akhat khou ni hylou e. Mikiu “maansei tei ringhmei pumc sw the” twna sa e (Gen. 2:7), twmei thu ringhmei maansei sw the twtuang e (Nephesh). Taniang pumc khou tei Ravguangc rui “ringhmei thiu mbun lou the” twmei hei rui bumaeng tuang swmei lam the. Kum pukhou taniang rui kasiamloumei pumc tei kathiula lapui ngamv nai the. Ringhmei thiula tei bumaengh tuang swmei the. Kumna ringc bammei kalung kaguan thay bammei pumc tei mbaanv pumc the.

Mi tangv Ravguangc rui kathumhmei luan swna damc dat puni. Mi khou thu ntumei ta nggaanmei pumc khou rui damc dat puni (Gen. 2:21, 22). Mi tei rui ntumei hei ni nggaanmei lev nchamc rapmei e twmei tancna dinc lou tuang e.

Baanzaneic

Baanraobw 31

MAANSEI TUANG THOUC

Ravguangc rui maansei ta damclou rap pui lev kaipat kathumh tilou khwan e: Eden pikuan (Gen. 2:8), Taektu (Gen. 2:16), khatni ntwmei (Gen. 2:22).

Thaureymei 2:15-17 hei pac o. Ravsiam guay khou khatni Ravguangc khou taanc nimei maansei thouc tabui tilou bo? Kanei khang tiloumei thouc kanei hei tabui kariang naibo?

Maansei khang tiloumei reymei thouc hei pikuan tei taanc bam khang khatni gaek bam khang e (Gen. 2:15).  “Avad” twmei latkaeng hei taanv taanhmei ta e. Kaipat latowmei na tei biuh makge. Kathay thaigeih khang taanv taanc lou nina e. Jisu rui ni malan (talent) languanh kingckiuc patmei latgiam salou e (Matt. 25:14-30). Gaek bam khang twmei hei tiloumei puat tei kasic karouc key mak khang gaekbam nimei thouc ta e. Kaneimei thouc thu kanei khang taektu tiloumei lam the (Gen. 1:29). Ravguangc rui salou khwan e, “ningtha swna nang tunuh the” (Gen. 2:16). Tingthai bang guay tei kaipat re, zaozian e Kanei rui lingc lou tu ham e.

Ravguangc tuang zaozian kaipat swna kanei rui thingbang kathui tingthai twnuh khwan e. Mi tuang zaozian kadam akhat swna tingthai bang akhat thai thu tulak ni tuang khwan e. Khaam loumei makge thei theihmei khou key lou puni. Mi riak hei aseic ni nchum e.

Kathumhmei thouc thu ntumei lam khou the. Mi hei ni Ravguangc tuang kaipat re, “nggaanmei rui kapui kapu ta ganclouna kanou lev kariu nina e” (Gen. 2:24). Mi hei Ravguangc rui tiloumei nthukmei thouc the. Pumh akhatna sw khang nowsuanc louna maansei thouc tilou tuang the (Matt. 19:7-9).

Ntumei rui hamna nggaanmei rui kapui kapu ta ganclou na kanou lev kariu khang e. Mi latdanv hei ntumei tani sa tuang e. Gaanv khat ta bam puni, gaanv khat ta sa bam puni Ravguangc rui tiloumei kaipat nowsuanhmei twmei khou ngaanvmei tuang thouc nai e. Mi thouc tei lwmnuhmei swna taancna lungc nina e.

Ravguangc rui nang khang tiloumei guay tei makumh o. Nang khang tiloumei kaipat khou tei nang tuang thouc tabui naibo?

Kachaekc Neic

Ginkihbw 1

Kathay mbu lou khang: Ellen G White rui hymei Education khou “science and the bible” pp 128, 129, “The Story of Redemption” khou “The Creation” pp 21, 22.

Ravsiam tuang buk khatni Ravguangc rui ndaoh loumei baibal buk hei kaipou akhatna rui tilou tuang e twmei how e. Mi kanei hei nchamc rapmei para dinc e. Kathiak baic-baic sini nchamc rapmei nchummei tei dinc e. Kandih tuang ningting (science) rui kathanc kathanc phupat bam e. Kum e tiky Ravguangc rui ndaohloumei baibal tuang nchummei hei lev kadat kadaengmei makge. Ravsiam buk hei lev ndaohloumei Ravguangc latkaeng hei khat-khat ta dinc ndaoh kari bam e. Mi ndaoloumei kanei hei katuang katuang kathiak baic-baic na aniu ta Ravguangc lev nduangh khang tisw lou e.

Kandih tuang ningting science rui ravsiam guay ta kathaylana kalam chakhang phu lana ravsiam lev science hei nuhnah makge twna sa e. Mi kanei ti hei nchamc khang karamc pukhou Ravguangc latkaeng tuang ngamv ta sw kasic the. Kandih lam kathaymei guay rui Mousi rui hyloumei damhmei riak ta nuh makge. Kalwn makmei kandih lwnlung ta tingkwm million million gut na aseic lwnlung khou guanh guang tuang e twna lwmna, baibal khou saloumei damhmei riak hei tingkwm ching-ching gut tuang de twna sa e.

Mi hei nkhwaimei ramchak dec. Baibal lat lev ravsiam hei ncham rapna dinc bam e.

Kathay nchamc nimei latthanv:

  1. Thaureymei buk khou damhmei pary rui aniu hei kandih ta tamzanh puimei swmei tuang nthukmei lam tabui sabo? Kandih ta sigay zaocsin bampui mei nunc sw bam sini charynmei puat guay tihei kalum makna Ravguangc nata kalum bam khang akumh ni tuang cho?
  2. Tingkum ching-ching mbaanv tihei paapc rui sw kasic lou bam khwan sini Ravguangc rui “peina gay the” twmei tei asei baansiam guay rui tabui nchin bam bo?