Lesson 9
May 21–27
Cha∙bokgipa Jakob
SABBATH ATTAM
May 21
IA ANTINI LESSONNA PORAIANI: Aba. 25:21–34; Aba. 28:10–22; Aba.29:1–30; Aba. 29:31–30:22.
MINGANI POD: “Unon ua inaha, uni bimung Jakob ong∙jama? Aro ua ia changgni angko ja∙peaha; ua angni dejakra man∙gniko ra∙aha; aro nibo, da∙o ua angna pattigniko ra∙angaha. Aro ua inaha, na∙a angna maibo pattigniko rakkijama?” (Aba. 27:36).
DA∙ODE, AN∙CHING Ishak aro uni depanterang, Esau aro Jakobni itihasko niatskagnok.Golpoko name a∙bachengjaha.Maina Jakob bang∙a dakgualaniko dakaha.Dejakrani man∙gnina uni adatang baksa uni dakgrikaniko an∙ching nika. (Aba. 25:27–34). Ja∙mano, iamang adasa pagipani dingtangmanchagipa pattianiko man∙na dakgrikaniko an∙ching nika. (Aba. 27).
Jakob pagipako cha∙bokaha. Ua adatangoniko pattianiko cha∙boke ra∙aha. Uni gimin Jakob an∙tangni janggina chel∙e katangna nangaha. (Aba. 28:10–22). Uni ja∙mano, pagipako aro adatangko cha∙bokaha gitan Jakobba gipin manderangchi cha∙bokako man∙skagenchim.Ia obostako an∙ching uni jik kimani somoio nikna gita man∙gen. Jakob Rahelna namen ka∙saaha. (Aba. 29). Indiba, Laban Jakobko uni bia ka∙ani walo togie, una abigipa Leako on∙skaaha.Uni gimin Jakob bilsi 14 na kam ka∙esa jikgipako man∙genchim.
Indiba Isol Jakobna ua somoio bang∙a dedrangko pattiaha. Isol Jakobna man∙e cha∙anikoba on∙aha.
Indake ia golpooniko an∙ching Sastroni nangchongmotgipa skianiko nikna man∙gen.Isolni manderang chu∙sokjanaba donga. Indiba Isol An∙tangni ku∙monggrikani niamko rakkigen.
ROBIBAR
May 22
JAKOB ARO ESAU (Aba. 25:21–34)
Jakob aro Esauni golpokoAba. 25:21–34 oniko poraibo.Jakobni cholon bewalko Esauni cholon bewal baksa tosusae nibo.Maikai iamang adasara saksa sakgipinoni namen dingtanggrika? Ishakni pattianiko man∙na maia Jakobko kraata?
Jakob aro Esauni atchina skangan, ia adasani gisepo meligrikgijani donggen ine an∙ching nika.Maina uamangni ma∙gipani sa∙tipo ong∙engpition, ia adasa dakgrikachim.Uamangni dakgrikanian uamangni dingtanggrikaniko an∙chingna mesoka.“Aro Esau sikar ka∙na changgipa, patalo donggipa mande ong∙achim; aro Jakob tambuo donggipa, sontol mande ong∙achim.” (Aba. 25:27). “Sontol” ine janapgipa kattara Job aro Noani namgipa cholonna jakkalgipa Ibri katta “tam” katta oni ong∙a. (Job 8:20; Aba. 6:9).
Iamang adasa uamangni janggi tanganio saksa sakgipinoni salsabatbat dingtangrorobataha.Aba. 27:1–28:5 ona poraio an∙ching uamangni dingtanggrikaniko nikna man∙a.Golpoo, Esau nokona neng∙goke aro okkrie sokbaaha. Jakob una mosur dal song∙ako on∙aha. (Aba. 25:34). Esaunade Isolni pattianiko man∙ana batede cha∙aniko man∙anian gamchatbatani ong∙aha. (Aba. 25:31;Ibri. 12:16, 17 baksa nisusabo).
“Isol Abrahamna ku∙rachakaniko dakaha. Ishak aro Rebeka ia ku∙rachakanirangko uamangni ka∙tongo gisik ra∙jringe dongaha. Ishak aro Rebeka uamangni depanterangna ia ku∙rachakarangni gimin skie on∙aha. Isolni ku∙rachakanirang namen gamchatbea ine ia me∙a bi∙sarang ma∙siaha.Ia Isolni ku∙rachakao gamrangna baten ning∙tubatachim.Toromo gisikni gita pattianirangkoba ia ku∙rachakanio man∙chapachim.Ia pattianiko man∙gipa depante nokdangni kamal ba toromni dilgipa ong∙genchim.Ia depante bi∙sarangko bang∙e man∙genchim. Aro a∙gilsakko Jokatgipa ia nokdangni ma∙kringoni ong∙bagenchim.”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, jak 177.
Esau gisikni pattianirangna gisik nangjaha. Indiba Jakob ia pattianiko man∙na sikbeaha.Ja∙mano, pagipako togie ia pattianiko Jakobna on∙china uni ma∙gipa kam ka∙aha. (Aba. 27 ko poraibo). Jakob pagipako cha∙bokna “Nang∙ni Isol Jihova” (Aba. 27:20) ingipa bimungkoba jakkalaha.Oe beben, Jakob namako man∙na skenga.Indiba iako man∙na gitade ua cha∙bokna nangjachim. Tol∙aniara Isolni an∙chingna miksonganio mamung dakeba bak dongjachim.
Jakob maiaba namako man∙na skenga. Indiba uko man∙na tol∙e cha∙bokaha. Indakgipa dakmajoaniko an∙chingara maikai gelna man∙gen? Chong∙motan, namako man∙na an∙chingara maina namgijako dakna nangja?
SOMBAR
May 23
JAKOB AROJANG∙KE (Aba. 28:10–22)
Esau Jakobni cha∙boke pattaianiko ra∙ani gimin u∙iaha.Ishakni Esauna on∙na miksonggipa pattianiko Jakob uoniko cha∙boke ra∙sekaha ine ua nikaha. (Aba. 27:36). Da∙ode Esau an∙tangni jonggipako so∙otna am∙aha. (Aba. 27:42). Rebeka namen jajrengaha aro ia kamko champengatna skaaha. (Aba. 27:45). Uni gimin, Ishakmung melie, nokoni katchina gita Rebeka Jakobna aganaha. (Aba. 27:43). Uni katanganio, ramao, Jakob jumango Isolko grongaha je biapkon ua Bethel ine mingahachim. Bethelni ortoara “Isolni nok” (Aba. 28:17) ine ong∙achim.Uano Jakob ku∙mikchetaha.
Bethelo Jakobni chagronganiko Aba. 28:10–22 oniko poraibo.Ia podrangko Aba. 11:1–9 o janapgipa Babelni chugipa nokni golpo baksa nisusabo.Bethelara maikai Babeloni namen dingtanggrika? Isol baksa nangrime dongani bidingo Bethelo Jakobni chagrongaoniko mai skianiko an∙ching skie ra∙na man∙gen?
Walni jumango, Jakob nitobegipa jang∙keko nikaha jean Isol baksa nangrimahachim.“Jangki a∙ao songe uni kambe salgi nanggidotaha.” (Aba. 28:12). “Songe” ingipa kattara Ibri kattao “natsav” ine ong∙a.Ia apsan kattako pod 13 o Jihovani jang∙keo chadenganiko mesokna jakkalaha. (Aba. 28:13). Ia katta an∙chingna iako mesoka je, jang∙kean JIHOVA ong∙a.
Babelni chugipa nok rikgiparangko gisik ra∙atna jang∙keara an∙chingko dakchaka.Uamang salgiona sokdoe rikna skaha.Jakobni nikgipa jang∙keba “salgi nanggidotaha.”Indiba Babelni chugipa nok aro jang∙ke dingtanggrika. Babelni chugipa nok an∙chingna iako mesoka je, manderang Isolona sokna an∙tangtangsa jotton ka∙aha.Bethelni jang∙ke an∙chingna iako mesoksaa je, Isol an∙chingona ong∙onbaosa an∙ching Uona sepangbana man∙a.Mandeni jotton ka∙stapachide an∙ching Isolona sepangbana man∙jawa.
Jang∙keni gimin jumang nikna skang, Jakob ro∙ongko ra∙e sko kam∙e tuaha.Ia “ro∙ong” ingipa katta “beth-El” ko talatna dakchakaha jeni ortoan “Isolni nok” ine ong∙achim. (Aba. 28:17; Aba. 28:22 baksa nisusabo). Ian Isolni torom nokko miksonga. Ia nokan mandeko jokatna Isolni kam ka∙chakgipa biap ong∙a.
Jakob Isolna ka∙saanian aro mandera∙anian gapaiaha.Uni gimin ua Isolna “bak chikkungni bak sako” (Aba. 28:22) on∙na miksongaha.Ia bak chikkungni bak sako tithe ineba agana. Jakob Isolna mitelpilaniko dake Una bak chikkungni bak sako on∙aha. Indake, Israel manderangni ia a∙gilsako dongna skangan, ru∙uta somoionin, bak chikkungni bak sani bidingo iano nika.
MONGOLBAR
May 24
CHA∙BOKGIPA CHA∙BOKAKO MAN∙SKAAHA (Aba.29:1–30)
Jakob aro Labanni golpoko Aba. 29:1–30 o poraibo. Maikai aro maina Isolara Jakobko cha∙bokchina Labanna on∙aha? Mai skianirangko Jakob skia man∙skaaha?
Chiakolona sokbaon Jakob ro∙ongko nikchengaha.Ro∙ongan Bethelko gisik ra∙atna an∙chingko dakchaka.Bethelo donggipa ro∙ongara Isolni An∙tangni manderangona baditan sepang ong∙achim, uko talata. (Aba. 28:18, 19). Chiakolo donggipa ro∙ongara Rahel baksa agangrikna gita Jakobna cholko on∙skagen.Mes jakrangna chi kanna Rahel ru∙utgijan re∙bagen ine Jakob mes nirikgiparangoniko kobor man∙aha.Ro∙ongko jitatchina Jakob mes nirikgiparangko aganaha. Mes nirikgiparang jechakaha. Uni gimin Jakob an∙tangan ro∙ongko jitataha. Unikode ua an∙tangni gimin Rahelna talataha. (Aba. 29:11).
Nikchengon, Jakob Rahelna ka∙saa napaha.“Jakob Rahelna ka∙saachim.”(Aba. 29:18). Rahelko bia ka∙na on∙ode, Labanna bilsi sni kam ka∙na ua ku∙rachakaha. Laban namnikpaaha. “Unon Jakob Rahelni gimin bilsi sni gamaha. Aro ua una ka∙saani gimin ua uko sal bang∙gija gita nikaiaha.” (Aba. 29:20).
Indiba bilsi sni matchotoa, Jakob cha∙bokako man∙aha.Bia ka∙ani walo, Laban Leako on∙skaaha.Salgipino, Jakob mikrakon, ong∙gijagipa me∙chik baksa an∙tangko nikaha. Unon Jakob Labanna indine aganaha, ‘Na∙a angna maiko dakaljok… na∙a maini gimin angko tol∙pnikaha? (Aba. 29:25). Iano jakkalgipa katta, chong∙motan, “tol∙a” ingipa kattako Jakobni adatangko cha∙bokani ja∙mano Ishakni una agangipa katta baksa apsan ong∙a. (Aba. 27:35).
Indake an∙ching ia golpooniko nikna man∙gen je, Jakobni adatangko togiaha gita da∙ode ua cha∙bokako man∙skaaha.Moseni seanirango an∙ching ia nangchongmotgipa Sastroni bebeko nika: “Mikronni pal mikron, wagamni pal wagam, jakni pal jak, ja∙ani pal ja∙a.” (Reo. 21:24; Aba. 9:6 baksa nisusabo). Ia Sastroni katta an∙chingna iako mesoka je, namgija kamko ka∙gipa mande, apsangipa sastiko man∙a jenan ua namgijagipa kamko ka∙ahachim.
Esau aro uni pagipa baditan duk ong∙enggenchim, da∙ode Jakob ma∙sichakaha.Labanni cha∙bokachi Isol Jakobna skiaha. Ia obostako na∙simang nikengama? Jakobni sing∙ani, “Na∙a angna maiko dakaljok?”(Aba. 29:25), an∙chingna iako mesoka je, tol∙aniara namja ine Jakob u∙iachim.
Manderang an∙chingko cha∙bokon, Isolo ka∙dongchakna an∙chingara maina skiako man∙na nanga?
BUDBAR
May 25
NOKDANGNI PATTIANI (Aba. 29:31–30:22)
Jakobnade, Labanna bon∙kamgipa bilsi snina kam ka∙ani namen biljimaha. Iani gisepon, Isol Jakobko pattiaha. Jakob sak 12 depanterangko man∙aha. Iamangoni sak 11 dedrangrangde, Israel ma∙chongni pagiparang ong∙genchim.
Aba. 29:31–30:22 o, Jakobni man∙gipa dedrangrangni gimin an∙ching poraia.Ia podrang nangchongmotgipa kattarangchi a∙bachenga aro bon∙a: Isol “oko keataha.” Skanggipao, bi∙sa man∙china Isol Leani “oko keataha.” (Aba. 29:31). Unikode Isol bi∙sa man∙china Rahelni “oko keataha.”Ia kattarang an∙chingna maiko mesoka? Ia bi∙sarangara Isolni aiao inmangipa kamchi atchiaha ine an∙chingna mesokenga. Iamangara Isolni on∙gimin on∙anirang ong∙a.
Ia golpoko Aba. 29:31–30:22 o poraibo. Ia golpoo ong∙gipa ong∙a obostarangni bidingo an∙chingara maikai u∙ina nanggenchim?
Isol Leana me∙a bi∙sako atchiataha. Ua uni bimungko Reuben ine mingaha.Lea-ara maina ia bimungko una on∙aha?“Reuben” ingipa bimung Ibri katta “ra’ah” oni ong∙baa, jeni ortoan “nika” ine ong∙achim.Indake, Jakob Leako mitchia ine Isol “nike” (Aba. 29:31) una bi∙sako atchiataha. Reubenara Isoloni man∙gipa on∙ani ong∙a. Leako ka∙dimeatna Isol una depanteko on∙aha.
Lea an∙tangni gnigipa depanteko Simeon ine mingaha. Simeon“shama” ingipa Ibri kattaoni ong∙baa jeni ortoan “knachakaha” ine ong∙achim.Leani namen ka∙beaniko aro kratcha·aniko Isol “knae,” (Aba. 29:33) una depanteko on∙aha.Hagarna ka∙sachakaha gita Isol unaba ka∙sachakaha.
“Simeon” ingipa bimung Hagarni depante Ishmael baksa nangrimani donga. Ishmaelni ortoara “Jihova knaaha” (Aba. 16:11 ko poraibo) ine ong∙a. Jensalo Lea uni bon∙kamgipa depanteko man∙ahaon, ua uni bimungko Juda ine mingaha, jeni ortoan “mitelani” ine ong∙achim.Ia bimung an∙chingna iako mesoka je, Isol Leako inditan an∙sengataha. Lea da∙ode duk saknaaniko aganjajok.Ua Isolko Uni aiao inmanani kamrangna aro ka∙sachakanina mitelanikosa dakskaaha.
Unikode, Isol Rahelko “gisik ra∙aha” (Aba. 30:22) aro “oko keataha.” (Aba. 30:22). Indiba Rahel bia ka∙ani ja∙mano bilsi sni sengna nangaha. (Aba. 29:18, 27; Aba. 30:25 baksa nisusabo). Rahel an∙tangni depanteko “Joseph” ine mingachi “Isol angko chonnikaniko chel∙ataha” ine mesokaha.“Aro ua uni bimungko Joseph minge inaha, Jihova angna deko on∙daptaichina.” (Aba. 30:23, 24).
Beben, an∙ching Isolni miksongsoa gita janggi tangja. Uni daksamsoaniko an∙ching bang∙a changon ja∙rikja. An∙ching gualanirangkoba dakronga. Rahel aro Leani golpoara, mandeni gualanirang donggenchimoba, Isolni miksonganirang salgio aro a∙gilsako chu∙sokaigen ine an∙chingna maikai mesoka?
BRISTIBAR
May 26
JAKOB WATE RE∙ANGA (Aba. 30:25–32)
Jakob Labanna bang∙a bilsirangna dangdike on∙aha. Jakob bimchipgipa kam ka∙gipa ong∙a.Ua uni mamatangna namen kam ka∙aha.Uni bia ka∙ani walo uko cha∙bokahanina Jakob Labanko a∙jak sokjaha. Laban uko togiaha. Indiba Jakob uko matnangjaha.Labanni agana pilakkon ua dakaha.
Jensalo Rahel an∙tangni skanggipa depanteko man∙ahaon, obostarang dingtangna a∙bachengaha. Jakob uni mamatangna bilsi 14 na kam ka∙aha. (Aba. 30:26). Da∙ode, Ku∙rachakgimin A∙songona re∙angna Jakob chanchiaha. Indiba Jakob jajrengaha. An∙tangni nokdangni manderangko simsakna aro uamangko alduna uo chu∙onga tangka paisarang aro gamrang donggenma? (Aba. 30:30).
Iani bidingo, golpoko Aba. 30:25–32 ona poraibo.Ia golpoo mai obosta ong∙aha? Labanna Jakobara mai a∙selrangko on∙aha? Labanara maidake aganchakskaha?
Noktangko watangaoni Jakobna namen ru∙utbeahachim.Beben, indita ru∙utgen ine ua chanchisoa dongjachim. Indiba obostarang uni janggi tanganio ong∙aha jean uko indita ru∙ute noktangoni chel∙e dongna nangaha.Da∙ode, an∙tangni nokdangni manderangko rimbite re∙pilna somoi ong∙aha.
Noktangchi re∙angpilna Jakobara maina indita somoina ru·ute sengna nangaha?Maina Jakobara Labanni nokko seng∙gnang wate re∙angjaha? Aganchakanide, Jakob dingtanggipa mande ong∙aha.Mamatangna indita ru∙ute kam ka∙anio an∙ching uni chakchikna man∙aniko nika.Oe, Jakob dingtanggipa mande ong∙aha.Isolni ge∙etanina sengna nanga ine ua u∙ia. Uo bebera∙ani dongna nangaha. Re∙angna somoi ong∙aha ine Isolni una agananiko ua sengaha.Wate re∙angna Isol aganahaosa Jakob wate re∙angaha.
Isol An∙tangko Jakobna “Bethelni Isol Angan” (Aba. 31:13) ine mesokaha.Unikode Isol Labanni nokko wate re∙angchina Jakobko ge∙etaha, “Da∙o chakatbo, ia a∙songoni ong∙kate an∙tangni madrangni a∙songona re∙pilangbo.” (Aba. 31:13). Ia kattarang, Isolni Abramna ge∙etaniko gisik ra∙atna an∙chingko dakchaka, “Na∙a a∙songtangoni aro ma∙drang bakskaoni aro an∙tangni pagipani nokoni ong∙katange angni nang∙na mesokgni a∙songona re∙angbo.” (Aba. 12:1).
Noktangona re∙pilna somoi ong∙aha ine Jakobni nikgipa minggipin a∙selara, Laban aro uni depanterangni cholon bewalan ong∙aha. (Aba. 31:1, 2). “Ia somoina skangan Jakob Labanko wate re∙angna skahachim. Indiba Jakob Esauko grongna kenaha.Da∙ode, Labanni depanterangmung donganio kenani dongenga ine Jakob ma∙siaha.Uamangara Jakobni gam-jinrangna mikbuaha. Uamang uni gam-jinrangko ra∙seke uko saknaatna jotton ka∙naba donga ine Jakob kenchakaha.”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, jak 193.
Indake, Jakob an∙tangni nokdangni manderangko aro uni pilak gam-jinrangko ra∙e wate re∙angaha.Ua ia songreaniko a∙bachengaha jean Isolni seokgimin manderangna gitalgipa songreani a∙bachengaha.
SUKORBAR
May 27
CHANCHIDAPANI:Isol Jakobko seokaha.Isolni namnikpaaniko man∙na Jakob mamungkoba dakjaha. Isol An∙tangni ka∙saani aro ka∙sachakani giminsa Jakobko seokaha.Jensalo Jakob an∙tangni bilchi namnikpaaniko man∙na jotton ka∙on, ua chu∙sokjaha.Uo chu∙sokani dongjaha.Adatangko aro pagipako cha∙bokaona sokaiaha.An∙chingnaba apsan obosta ong∙a. An∙ching mamungdakeba Isolni namnikpaaniko man∙na jotton ka∙na man∙jawa.An∙ching ka∙sachakaniko man∙osa, an∙chingara jokataniko man∙gen. (Rom. 4:1–5 ko poraibo). Nama Kattade Isol An∙tangni ka∙sachakachi an∙chingko jokatanian ong∙a.Jensalo Jakob bebera∙achi janggi tangna skiako man∙aha, uni janggi tangani dingtangaha.Isolo chu∙gimik pangchakna aro ka∙dongna Jakob skiako man∙aha.Jakobni chagrongipa obostarang an∙chingna nangchongmotgipa skianiko on∙a: chong∙motan, gipinko cha∙bokachi chu∙sokaniko man∙na jotton ka∙nabe.
“Dingtangmanchagipa pattianiko man∙na Jakob togie man∙na jotton ka∙aha. Indiba uni kam uko gimaataonasa sokataiaha.Ua gimikon gimaataha ine Jakob chanchimanpilaha.Isol baksa nangrimaniko aro uni noktangko gimaataha ine ua chanchimanpilaha.Ua ka∙dongagri ong∙e katanggipa mande ong∙ahachim.Indiba Isol maiko dakaha? Isol Jakobko niataha, jean ka∙dongagri ong∙engachim.Jakob namen gisik dongtojaha ine Isol nikaha.Indiba iani gisepon, Jakob maidakgipa mande ong∙na man∙genchim aro maikai uara Isolna rasongko ra∙bagenchim, uarangko Isol niksamsoaha.Ia ka∙dongagrigipa mandeko Isol nikahaon, Isol Jakobna aiao inmangipa jang∙keko una mesokaha.Ia jang∙kean Jisu Kristoko an∙chingna mesoka. Jakobara, Isol baksa nangrimaniko gimaatgipa manderangko miksonga.Pap mandeko Isoloni ekgrikataha.Indiba salgini Isol mandeko nione mandeko jokatna Jisuna hukumko on∙aha.Haida, an∙ching Bethelo ong∙genchimode, indine agannaba dongachim, “Anga salgiko dangtapna skachim, indiba maikai angara dangtapna man∙gen?”Mamung cholko anga nikja.Beben, Jakob indine chanchiaha.Uni gimin, Isol Jakobna jumango jang∙keko mesokaha. Ia jang∙ke a∙ako aro salgiko Jisuni bilchi nangrimataha.Mande ia jang∙keko maldona man∙gen maina ia jang∙keara a∙ao songako man∙achim.Jang∙keni ku∙chotara salgiona dakdoangachim.”—Ellen G. White Comments, The SDA Bible Commentary, volume 1, jak 1095.
CHANCHIGRIKNA SING∙ANIRANG:
- Ishak, Rebeka, Jakob, Easu, Laban, Rahel aro Leah: iamangni janggi tanganiko niate niatbo. Uamangni agangipa pilak tol∙anirangko niate nibo! Mande jatni gimin uamangni gualanirangara an∙chingna maiko skia? Isolni ka∙sachakani aro kema ka∙ani bidingo uaranga an∙chingna maiko skia?
- Jakob gisikni gita dal∙roroaha aro uni bebera∙ani dingtangbaaha ine uni golpooniko maia chinrangko na∙a nika?
- Esau an∙tangni dingtangmanchagipa pattianina simsakjaha gita Seventh-day Adventistrang ong∙e, an∙chingnaba mai kenchakani donga? Isolni an∙chingna on∙gimin pilak Sastroni nama kattani gimin Isolna an∙chingni ka∙saani bon∙changjawa ine an∙chingara maikai kimkime aganna man∙gen?