Lesson 13

June 18–24

Israel Egypto Ong∙aha

SABBATH ATTAM

June 18

IA ANTINI LESSONNA PORAINI: Aba. 46; Aba. 47; Aba. 48; Aba. 49:1–26; Aba. 49:29–50:21.  

MINGANI POD: “Aro Israel Egypt a∙songo Goshen a∙songo songdongaha; aro uamang uano gamko man∙aha, desaa ba∙e namen jelaha.” (Aba. 47:27).

ABACHENGA KI∙TAPan∙chingna Egypto Joseph baksa Jakobni bon∙kamgipa bilsirangni bidingo talataniko daka. (Aba. 47). Ua iano sigen. (Aba. 49:29–50:21). Indake ong∙engon, Ku∙rachakgimin A∙songna ka∙donganiko an∙ching nika jean ia golponi nangchongmotgipa bak ong∙achim.

Jensalo Jakob Egyptona sokbaon, ua Pharaoko pattiaha. (Aba. 47:7–10). Ia pattianian an∙chingna Isolni Abrahamna ku∙rachakaniko gisik ra∙atna an∙chingko dakchaka.Isol Abrahamna ku∙rachakaha je, uni dedrang su∙drang ia a∙gilsakni manderangna pattiani ong∙gen.Ja∙mano, uni sina skang, Jakob Josephni depanterangko pattiaha. (Aba. 48). Jakob an∙tangni depanterangkoba pattiaha. (Aba. 49:1–28). Nokdangni manderangna mikkangchi mai ong∙genchim, uarangko Jakob depanterangna aganaha. (Aba. 49:1–27).

Israelni dedrangrang Egypto agital ong∙e songdongaha. Jensalo Abachenga ki∙tapni seanirang bon∙ahaon,uamang uanon ong∙kuenga.Indiba sinasienggipa Josephni kattarango Ku∙rachakgimin A∙songna ka∙donganiko an∙chingna mesoka: “Aro Joseph an∙tangni ma∙drangko inaha, anga sinasiaha; indiba Isol na∙simangko sandichongmotgen, aro ia a∙songoniko je a∙songko ua Abraham, Ishak aro Jakobna on∙na mikchetaha, ua a∙songona na∙simangko rimdoanggen.” (Aba. 50:24).

ROBIBAR

June 19

JAKOB JOSEPHONA RE∙ANGA (Aba. 46)

Jakobni Kanaanko wate re∙baani golpoko Aba. 46 oniko poraibo. Ia golpo an∙chingna maia Sastroni nangchongmotgipa beberangko an∙chingna mesoka?

Jensalo Jakob Kanaanko wate re∙angon, uo ka∙donganian gapaiaha.Ua okkritaijawaha. Una bateba, uni depante Joseph tangkuenga! Beben, ia namgipa kobor Ku∙rachakgimin A∙songko wate re∙angna Jakobko bilakataha.

Ia golpo Abrahamni chagronganiko gisik ra∙atna an∙chingko dakchaka. Abraham Ku∙rachakgimin A∙songchina re∙mikkangaha. Jakob ianoni wate re∙angskaengaha. Indiba ia golpo minggnion, an∙ching Isolni ku∙rachakaniko nikna man∙a.Isol Jakobna dedrang su∙drangko bang∙e pattigen. Ia dedrang su∙drangrang bilakgipa jat ong∙gen. (Aba. 46:3; Aba. 12:2 baksa nisusabo). Aroba, Isol Jakobna indine aganaha, “Kennabe.” (Aba. 46:3). Isol Abrahamna apsankon aganaha. (Aba. 15:1). Unikode, Isol ia mande sakgniko mikkangchina ong∙gnigipa rasongko on∙na ku∙rachakaha.

Uni ja∙manode, an∙ching Egyptona re∙anggipa Israelni demechikrangko man∙chape, dedrangrangni bimungrangko nikna man∙a. (Aba. 46:7). Ia bimungrang an∙chingna iako gisik ra∙na dakchaka, chong∙motan, Abrahamna dedrang bang∙e pattigen ine Isolni ku∙rachakaniko gisik ra∙atna dakchaka.Israelni dedrangrang gimik sak 70 ong∙a.Ia sak 70 o Joseph aro uni depante sakgnikoba man∙chapa.Sastroo nombor 70 an∙chingna chu∙gimik ba chu∙sokaniko mesoka.Indake Israel gimikan Egyptona re∙angaha.Nombor 70 Aba. 10 o nokdang ge∙sotsniko gisik ra∙atna an∙chingko dakchaka.Ia nangrimanian iako nikna an∙chingko dakchaka je, pilak manderangni mikkangchi janggi tangania Jakobni Egyptona songreanio pangchakenga.Ja∙mano, ia agananiko, a∙gimikni manderangna Jisuni chisolo sichakanio nikna man∙gen.

Indake agananio, an∙chingna iako mesoka je, Abachenga ki∙tapo janapgipa gisiko nangatgipa golporango namen ning∙tuanirang donga.Nangchongmotgipa nama kattarangko an∙chingna mesokna gita iarangko serikaha.Uaranga Isolni an∙chingko jokatna daksamsoanio bak ong∙paa. An∙chingkosa ong∙aijaha. Indiba ia a∙gilsako donggipa pilak manderangnan ong∙a.

“Maina Jihudi aro Greekni gisepo dingtang ong∙a dongja; maina saksasan pilakni Gitel, Uo pilak bi∙giparangna Ua gam gnanggipa; maina Gitelni bimungo bi∙gipa pilakan jokatako man∙gen.” (Rom. 10:12, 13). Paulni kattarango, Jisuni Nama Kattara pilaknan ong∙a ine maikai mesoka? Mondoli ong∙e, gipin manderang baksa Nama Kattako sualna an∙chingara maiko dakna nanggen?

SOMBAR

June 20

JAKOB EGYPTO SONGDONGA (Aba. 47)

Isol Jakobna jumangrangko on∙aha. (Aba. 46:2). Jumango, Ku∙rachakgimin A∙songko wate Egyptona re∙angchina Jihova Jakobko ge∙etaha.Ja∙mano, Egypt a∙songona Isolni manderangnire∙angna sikgijaniko talatna toe agananiko dakgen. (Deut. 17:16).

Golpoko Aba. 47 oniko poraibo.Ia golpoo maia Sastroni nama kattarangko nikna man∙a?

“Pharaoko grongna Joseph an∙tangni adatang sakbongako rimbaaha. Pharao uamangna songdongna biapko on∙genchim. Pharao Josephni adatangrangna, uamang sikgenchimode, uni sorkario dal∙gipa kamrangko on∙na kusi ong∙aha.Indiba Joseph Isolna kakket ong∙aha.Uni gimin ua an∙tangni adatangrangko Pharaoni noko janggi tangaoniko chelchakna skaha. Uano mandeko papo ga∙akatna cholrang bang∙bea.Uni gimin, Pharaona uamangni janggi tangani bewalko aganchina Joseph an∙tangni adatangrangna skie on∙aha.Josephni adatangrang uni ku∙pattianiko maniaha.Egypto songdongkamna miksongjaenga ine aganna uamang simsakaha.Maina uamang uano pangnajolna songdongkamna miksongjaengachim.Indake uamang je somoioba wate re∙angpilna man∙genchim.Raja uamangna songdongchina Goshen a∙songko on∙aha. Ia biapan Egyptni nambatsranggipa biap ong∙achim.”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, jak 233.

Janggi tanganina maiko daka ine Pharao adatangrangko sing∙aha. (Aba. 47:3). Pharao uamangna kam on∙na skengachim.An∙tangni mes jakrangko nirikchina nirikgipani pamong dake raja adatangrangko aganahachim. (Aba. 47:6).

Unon Jakob Pharaoni mikkango chadengaha. Pharao namen bil gnanggipa mande ong∙achim. Jakobde Egypto agital mandesan ong∙aiachim. Indiba Jakob Egyptni dilgipako pattiaha. (Aba. 47:7). Maina indake ong∙na nangaha?

Aba. 47:7 an∙chingna chinko on∙a: “Aro Joseph an∙tangni pagipa Jakobko ning∙chi rimbae Pharaoni mikkango donaha.” Iano “rimbae” ingipa kattako Ibri ku∙siko “amadlifney” ine ong∙a. Sastroo ia kattako kamalrangna ba toromni dilgiparangna jakkala.Pharao Egyptni kamal dal∙batsranggipaba ong∙a ine an∙ching u∙iahaon, maini gimin Jakob Pharaoko pattiahachim, uko an∙ching u∙ina mang∙gen. Isolni kamal ong∙e, Egyptni dal∙batsranggipa kamalna bate ba Pharaona batemangba Jakob dal∙bataha.

An∙chingara “segimin ma∙chong, raja ong∙ani kamal, rongtala jat, gamtangna manderang” (1 Peter 2:9) ong∙a.Iako an∙chingara maina pangnan gisik ra∙na nanga?

MONGOLBAR

June 21

JAKOB JOSEPHNI DEPANTERANGKO PATTIA (Aba. 48)

Jakob ru∙utgijan sigen. Ia somoio ua an∙tangni Bethelchi songreanganiko gisik ra∙ataha. (Aba. 35:1–15). Uano, Isol Jakobna Kanaanko on∙gen ine ku∙rachaktaia. Ia a∙song Jakob aro uni dedrang su∙drangni man∙kamani jringjrotna ong∙gen. (Aba. 17:8). Ku∙rachakgimin A∙songko man∙gen ine ka∙donganian Jakobko ka∙dimeataha. Unikode, Jakob Josephni depante sakgniko pattiaha.

Golpoko Aba. 48 oniko poraibo. Gipin su∙drangkode pattigija Josephni depante sakgnikosa Jakobara maina pattiaha?

Manasse aro Ephraimkosan Jakob pattiaiaha. Ia pattianian uamangko su∙drang ong∙aoni Jakobni depante ine ong∙aona dingtangataha. (Aba. 48:5). Manasse dejakra ong∙a aro Ephraim jonggipa ong∙achim.Jakobni pattianio iako mesoka je, Ephraimni nokdang Manasseni nokdangna bate bilakbatgen.Iani gisepon, an∙ching iakoba nika je, ia pattianiara Josephni a∙sel ong∙aha. (Aba. 48:15).

Isol An∙tangni ku∙rachakanirangko An∙tangni manderang baksa rakkia ine ia pattianio nikna man∙a.Ua batanggimin somoio rakkiaha. Mikkangchiba Ua rakkigen. Jakob Abraham aro Ishakni Isolni gimin aganaha. (Aba. 48:15). Isol uamangna cha∙aniko on∙aha aro uamangko simsakaha. Ia apsan Isolan Jakobko uni pilak neng∙nikaoniko naljokataha.(Aba. 48:16). Jakob ia somoio an∙tangni Isol baksa Bethelo dakgrikanikoba gisik ra∙ataha. (Aba. 31:13; Aba. 32:29). Uano, Isol Jakobni bimungko Israel ine mingskaaha. (Aba. 32:26–29).

Ia pilak chagronganirangan namgijako namaona Isolni dingtangatako an∙chingna mesoka. Jakob an∙tangni ka∙donganiko mesokaha je, Isol batanggimin somoio Jakob aro Josephko simsakaha gita Jakobni su∙drangko simsakgen.Su∙drangni Kanaanona re∙angpilanikoba Jakob chanchiataha.Ia chanchianian una ka∙donganiko on∙aha.Shekemni gimin Jakobni agananio an∙ching uni ka∙donganiko nika. (Aba. 48:22). Shekem Israelni itihaso dingtangmanchagipa ong∙a. Jakob uano a∙a breahachim. (Aba. 33:19). Josephni grengrangko uano gopgenchim. (Joshua 24:32). Ja∙mano, Ku∙rachakgimin A∙songko Shekemo Israelni dedrangna bak dakgen. (Joshua 24:1).

Wat. 3:25, 26 ko poraibo. Ia podrango nikaha gita, Aba. 12:3 o Isolni dakgimin ku∙monggrikaniko Ua rakkiaha ine Pitor maikai mesoka? An∙chingba ia pattianiko maikai man∙paaha?

BUDBAR

June 22

JAKOB AN∙TANGNI DEPANTERANGNA PATTIA (Aba. 49:1–26)

Pattiarangni bidingo Aba. 49:1–28 oniko poraibo. Jakobara maina an∙tangni depanterangna pattiaha? Ia pattianirang an∙chingna mai gisikni nama kattako mesoka?

Ia pattianirang Israelni dedrang sak 12 ni mikkangchi janggi tangani itihasko mesoka. Iani gisepon, ia pattianirangara re∙bagnigipa Jokatgipana ka∙dongsoanian ong∙a.Ia ka∙donganiko an∙ching Jakobni aganchenggipa kattarango nika: “ja∙mano ong∙gnirangko” (Aba. 49:1). Ia kattarang an∙chingna iako mesoka je, Jakob iano re∙bagnigipa ku∙rachakgimin Jokatgipa-Rajako aganenga. (Isaia 2:2; Daniel 10:14).

Unikode, Jakob an∙tangni depanterangni nokdangni mikkangchi chagrongnasienganiko agana. Ia chagronganirang depante sakprakni bidingo talataniko on∙a aro uamangni su∙drangni dakgnigipa kamrangko mesoka.An∙chingni jeko dakna skangan Isol namedaken u∙ia.

Aba. 49:8–12 ona poraibo. Ia podrango mikkangchina an∙chingara maia dingtangmanchagipa nama kattako nika? Ia kattara maina nangchongmotani ong∙a?

Isol mikkangchi ong∙gnigipako u∙ia. Uni gimin Judani ma∙kringoni Jokatgipa atchigen ine Isol donsoaha. (Aba. 49:8–12). Judako singho bidomchi toe mesoka (Aba. 49:9). Ia singho bidoman raja ong∙aniko aro mitelanina toe mesokgipa ong∙a.Daud raja Judani ma∙kringoni re∙bagen. Shiloba ia ma∙kringoni re∙bagen. Shiloan “shalom” ba “tom∙tomani” ko ra∙bagipa ong∙gen. (Isaia 9:6, 7). Manderang Uko manigen. (Aba. 49:10).

Ru∙uta somoina, Jihudirang iako bebera∙aha je, ia nama katta re∙bagnigipa Jokatgipako mesoksoa.Kristianrang indine bebera∙a je, ia dingtangmanchagipa katta Jisuko mesoksoa.Jensalo Ua re∙baahaon, “manderangni maniani ong∙gen.” (Aba. 49:10). Ia dingtangmanchagipa nama katta Niam Gitalni ku∙rachakaniko nikna an∙chingko dakchaka: “Maikai salgio aro a∙ao aro a∙ningo pilakni ja∙skuan Jisuni bimungna dem∙gen.” (Philippi. 2:10).

Ellen G. White indine seaha: “Singhoan burunggrimni raja ong∙a. Uni gimin uara Judani ma∙kringko toe aganna namgipa mesokani ong∙a. Daud ia ma∙kringoni re∙baaha. Daudni depanteara Shiloan ong∙a. Shiloan Judani ma∙kringni chong∙motgipa singho bidom ong∙a. Pilak manderangan bon∙kamao Una ja∙sku dem∙gen. Pilakan Uko olakkigen.”—Patriarchs and Prophets, jak 236.

BRISTIBAR

June 23

KU∙RACHAKGIMIN A∙SONGNA KA∙DONGANI (Aba. 49:29–50:21)

Abachenga ki∙tapni bon∙achibara ka∙dongani bidingo mai nangchongmotgipa chanchianiko an∙ching nikna man∙a?Aganchakanina, Aba. 49:29–50:21 ona poraibo.

Abachenga ki∙tapni bon∙kamgipa bakko bak gittam dake sualna man∙gen.Iarang bakprakan ka∙donganian gapaia.

Skanggipao, Ku∙rachakgimin A∙songona Israelni dedrang su∙drang changsaode re∙angpilgen ine ka∙donganiko an∙ching nikna man∙a. Jakob aro Josephni siani Ku∙rachakgimin A∙songko gisik ra∙atna an∙chingko dakchaka.Jensalo Jakob an∙tangni depanterangna pattianikko matchotahaon (Aba. 49:28), Jakob an∙tangni depanterangko uko Kanaano gopchina ge∙etaha. Jakob Makpelani rong∙kolo gopako nangnikaha. Uanon, Sarakogopaha. (Aba. 49:29–31). Uni gimin, Jakobni depanterang Kanaanona songreange Jakobko gopaha. Adita ritcha bilsirangni ja∙mano Egyptko Israelni wate re∙baani somoiko ia golpo an∙chingna mesoka.

Gnigipao, Isol namgijako namaona dingtangatgen ine ka∙donganiko an∙ching nika.Jakobni siani ja∙mano, Josephni adatangrang uamangni mikkangchi janggi tanganina jajrengaha.Joseph uamangko a∙jak sokgen ine uamang kenchakaha.Adatangrang Josephona re∙baaha. Uamang uni mikkango tuchikope olakkiaha.Uni nokkolrang ong∙na uamang tariaha. (Aba. 50:18). Uamangni Josephko olakkianian Josephni jumangrangko gisik ra∙atna an∙chingko dakchaka.Kenjachina Joseph adatangrangna aganaha. (Aba. 50:19). Oe, adatangrang Josephna namgija kamko dakaha. Indiba Isol ia namgijako dakna on∙aha aro uoniko namako ra∙baskaaha. (Aba. 50:20; Aba. 50:19–21 koba poraibo; Aba. 45:5, 7–9 baksa nisusabo). Isolan pilakko sason ka∙gipa ong∙a. An∙chingni gualanirang Uni miksonganirangko dondikatna man∙jawa.

Gittamgipa ka∙donganiara ian, je, Isol Uona an∙pilbagipa papirangko jokatgen.Josephni siani golpo an∙chingna ia bebeko mesoka. Joseph an∙tangni grengrangko Egypto gopchina an∙tangni manderangko ge∙etjaha.Egyptoniko Isolni rimongkatani somoiko gisik ra∙china ua uni manderangna aganaha. Joseph indine aganaha, “Isol na∙simangko sandichongmotgen, unon na∙simang ianoniko angni grengrangko ra∙doangbo.” (Aba. 50:25). Ritcha bilsirangni ja∙mano, Israelni dedrangrang Josephna ku∙mikchetaniko rakkiaha. (Reo. 13:19). Uamang uni grengrangko Kanaanona ra∙doangaha. Kanaan a∙songan an∙chingni dal∙batsranggipa ka∙dongani ong∙a: chong∙motan, Gital Jerusalem aro gital a∙gilsakna ka∙dongani ong∙a.

Parape∙a 21:1–4 ona poraibo. Ia podrang an∙chingna ia dal∙batsranggipa ka∙donganiko maikai mesoka? Ia ku∙rachakani dongjaode an∙chingna maia ka∙dongani dongkua?

SUKORBAR

June 24

CHANCHIDAPANI: Ellen G. Whiteni ki∙tap, Patriarchs and Prophets oniko “Joseph and His Brothers,” jak 233–240 ko poraibo.

“Josephni janggi tangani Jisu Kristoni janggi tanganiko an∙chingna mesoka. Josephni adatangrang Josephko mikbuaha. Uni gimin uamang uko nokkolna palataha. Uamangna bate nambatroroaniko uamang champengna ka∙dongahachim. Jensalo Josephko Egyptona rimangahaon, adatangrang indake chanchiaha je, uni jumangrang uamangko man∙dikatjawaha. Uni jumangni chu∙sokaniko uamang dondikataha ine uamang bebera∙ahachim. Indiba Isol sasono ong∙enga. Josephni adatangrangni champengatna jotton ka∙gipakon chu∙sokatsrangaha. Apsan bewalo, Jihudini kamalrang, ba toromni dilgiparang, Jisuko mikbuaha. Jisu manderangko An∙tangona salbagen ine uamang kenchakaha. Uni gimin, uamang raja ong∙aoni champengna Uko so∙otaha. Indiba uamangni champengatna jotton ka∙gipakon chu∙sokatsrangaha.

“Egypto, Josephara pagipani nokdangko jokatgipa ong∙aha. Indiba ia aiao inmangipa kobor uni adatangrangni dos gnanganiko gimaatjaha. Apsandake, Jisuni bobilrang uko so∙otaha. Indiba Jisuni sianian Uko pilak mandeni Jokatgipa ong∙atskaaha. Uan a∙gimikni Raja ong∙a. Indiba ia Sastroni bebe Uko so∙otgiparangni papko gimaatjaha ba uamangni kamko ong∙a ine chanjaha.”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, jak 239, 240.

CHANCHIGRIKNA SING∙ANIRANG:

  1. Jensalo Jakob siahaon, batanggimin somoio Josephna namgijako dakahani gimin ua da∙ode uamangna namgijako dakskagen ine adatangrang kenaha. Ia golpo uamangni dos gnangani bidingo an∙chingna maiko skia? Josephara uni adatangrangna uamangni kena gnang uona re∙bao maiko aganchakaha? Dos gnanggipako an∙chingni kema ka∙na nangani bidingo Josephni aganchakaniara an∙chingna maiko skia?
  2. Joseph aro Jisuni janggi tanganio mai gipin nangrimaniko na∙a nika?
  3. Iani gimin chanchigrikbo: Isol mikkangchi ong∙gnigipako u∙ia. Iani gisepon an∙ching jakgitele baseaniko dakna man∙a. Iarangni gimin an∙ching maiko u∙ia? Ia minggni chanchianian ong∙ama? Talatbo.