LESSON 12
March 12 - 18
A KILIINGLO GAM KHAT NGAH

Tukalsungteng Simding: Heb. 12:18–29; Pai. 32:32; Dan. 7:9, 10,13–22; Hag. 2:6–9, 20–22; Late 15:5; Late 16:8; Heb. 13:15,16.
KAMNGAH: “Tua a hihmanin a kilingsak zolo Pasian gam i ngah manin lungdam in zahtakna leh lamdang sakna tawh Pasian lungkimna bangin Amah bia ni.”(Hebrews 12:28).
Hebrew 12:18–29 sungteng pen tukal sung sin ding hi a, tua laikhak i thubulpi lah hi in, a kipatna panin a ngiimna tengmah suut kikkik: Pasian in A Tapa tungtawnin hong hopih a, tua hong hopihna i donphat mahmah kul hi (Heb. 1:1, 2; Heb. 12:25). Hebrew 12:22–24 in Zeisu’ thu a pulakna ah, Amah pen a ettehhuai-pen pa ahihna kiptak khotakin gen hi. Amah in eite adingin kumpi leh siampi ahihna pen vanmite lungdamna lianpi ahi hi.
A tawpna lamah Hebrews 12:25-29 sungah hanthot tawpna: Pasian’ thukhenna hongtung ta ding hi cihi. A galte ading kisiatna hong tunding a, Amite ahihleh mawhphelna leh kumpi gam hongtun ding hi (Heb. 12:28, 29).
A tawpkhakna in singlamteh tunga Zeisu’n gualzawhna a thupitna teng kipsak kik a, a nunungpen Zeisu’ galzawhna hongpailai ding cih thu-um mite tungah hong lak hi. Paul in Daniel 7 sung panin a lakkhiat, Zeisu in Thukhenpa Pasian kiangpan gam khat ngah (Dan. 7:9–14) a, tua gam pen thu-um “Sangpenpa’ Misiangthote” tungah hawmsawn ding a, amaute in nei paisuak ding uhhi (Dan. 7:18).
Sunday
March 13
ZION MUAL NA TUNGZO UHHI
Hebrews 12:22–24 sim in. Paul in bang a cinuam hiam?
Hebrew laikhakin pawipi siim dingin Zion Mual tungzo i hihthu hong pulak hi. “Zion Mual a nungta Pasian’ khuapi, vantung Jerusalem, simzawhlo in vanmite a omna” (Heb 12:22) ci hi. Eimau’ aiawhpa Zeisu, i upna tungtawnin atung i hihi. Hih pawipi sungah sim-zawhlo vanmite, Pasian leh Zeisu mahmah pen pawikhamna thubulpi ahi hi. Eite in “vantunga min akikhum Pasian’ ta upate a kikhopna” (Heb. 12:23) ah kihel ihi hi. Pasian in Ama’ mite min a ciaptehna laibu sungah eite’ minteng zong kigualsuk hi (Pai. 32:32; Late 56:8; Dan. 12:1, Mal. 3:16; Luka 10:20; Mang. 13:8, Mang. 17:8).
Ta upa Zeisu’ hoihna hangin, eite in zong “ta upa” mun ngah in gamh i luahthei hi (Heb. 1:6). Eite in zinlehleng hi lo gammite i hi uhhi (Phil. 3:20). Eite pen “a cingtaakin akibawl midikte’ kha” hong kicilai hi. (Heb. 12:23). I mihing pianzia buppi mah a cihnopna hizaw hi. Hebrews 12:9 in “Pa’ thu mang” acih, Pasian in eite’ Pa hi a, mi-hing’ pianzia in zong Pa’ deihna bangin piang a cihna tawh kiza-witawn mahmah hi.
Tua a pawikham uhpen zong Zeisu in kumpi in a maanna, a siampi nasepna leh thuciamthak pahtawina pawipi ahi hi. Hebrew laikhak in Zion Mual acihcih pen hiteng a pianna mun ahi hi. Heb. 1:5-14 sungteng a la thum a omteng in, Tapa in Zion Mual ah kumpi suak cihi (Late 2:6, 7; 110:1, 2; 102:21–27).
Tapa pen “tawntung siampi” a suaksakna mun in Zion Mual hi a (Heb. 5:6), Late 110:4 panin a lak ahi hi. Late 110 in Tapa pen Zion Mual tungah Siampi Lianpa suak ci hi (Late 110:2). A tawpna ah, He-brew laikhak in Zeisu Siampi Lianpa a suahna pen, thuciamthak pahtawina zong ahi hi cihi (Heb. 7:11–22). Zion Mual cihpen thuci-amthak a kikipsakna mun zong ahi hi. Hebrew 12:22–24 in, tua pawipi pen Zeisu van a kahtoh ciangin kikham hi cihi.
Zeisu’ dinmun taktak, a Siampi nasep leh eima nuntakna leh biakpiakna sungah thuciamthak cihte koibang in pawikham thei ding ihi hiam? Hih gualnopna in banghangin upna kipkhosak thei hiam?
Monday
March 14
MI KHEMPEUH THU AKHEN PASIAN KIANG NA TUNGTA UHHI
Hebrews 12:23 sim in. Hihin Pawipi ahihleh banghangin Pasian pen thukhenpa kici hiam? Thukhenpa khat pen koibangin pawipi khamna hithei ding hiam? Dan. 7:9, 10, 13–22.
Heb. 12:22-24 sunga pawipi pen hong pai ding thukhenna heemgenna zong ahi hi. Pasian in thukhenpa, ukpa hi a, laibute hongsa in, hih hong tung ding thukhenna laibu sungah khensatna in Pasian mite in kumpigam ngahta uh cihi (Heb. 12:28).
Hih pen bel Daniel 7 sunga dawpkhol thukhenna pen a gen hi a, a thukhenpa pen Pasian “Tangkumpu” (Dan. 7:9) hi a, mei-tokhom tungah tu in vanmi “tulsawm sim tulsawm” (Dan. 7:10) in kiimkot uh-hi. Laibute kihong a (Dan. 7:10), thukhenna sungah “kumpigam aluah Sangpenpa’ misiangthote” maipha piakna tawh thu kikhen hi (Dan. 7:22). Tua tawh akibang, Heb. 12:22-29 in, Zion Mual, van Jerusalem ah “mi khempeuh Thukhenpa” in vanmite “tul kithuap tul” in a kiimkot a ompa in thukhen cihi. (Heb. 12:29) ah zong meikuang ahi cihi. Laibute zong omhi ci a, tua laibute sungah misiangthote’ “min kikhum” (Heb. 12:23) ci, tua in misiangthote maipha piakna thu-khenna cihi.
Zeisu in tuate khempeuh laizangah omhi (Heb. 12:24). Hebrew 2 na in Amah pen Mihing Tapa ci a, eite a ding “sihna” a ciap khit ciangin, minthanna leh pahtawina ngah cihi (Heb. 2:9). Hebrew 2:10 in zong “mihing tapa” (Heb. 2:6), thuaksiatna tungtawnin “tate tampi in minthanna ngahsak” a; tua mahbangin, thu-um mite in zong “minthanna leh pahtawina” ngahthei ding uhhi. “Tapa” in thuciamthak hangin thu-um mite, gam khat piading acihna mun (Heb. 12:28), Zion, van Jerusa-lem ah hong paipih hi (Heb. 12:22–24),
Tua thukhenna in thu-um mite maiphapia ahih manin amau a dingin lungdamthu taktak ahi hi. Amau honkhia hi. A galpa, gulpi, (Daniel 7) sunga misiangthote a bawlsiapa, tuakhit in zong a bawlsia lailaipa (Mang. 13), susia hi.
Tuni hih sinna in vanmi thum thupuak sunga Pasian’ thu-khenna “lungdamthu” a hih koibangin hong telcian sakthei hiam? (Mang. 14:6, 7; Thuhilh. 32:36; 1 Khang. 16:33-–35)?
Tuesday
March 15
VANTUNG LEH LEITUNG LINGSAK
Vantungah pawipi a kikhamkhit ciangin, Paul in a laisimte in, Pasian’ aw hoihtakin ngai dingin vauna pia leuleu a, “leitung bek ling-saklo in vantung zong kalingsak laiding hi” (Heb. 12:26) cihi. Paul cihnopna in, Zeisu vantungah kumpi suakmahleh, hotkhiatna apicing in kikhin nailo a, a thupi thupiang ding pawlkhat omlai ahih manin hungaih kullai cihi.
Haggai 2:6–9, 20–22; Late 96:9, 10; 99:1 leh Hebrews 12:26, 27 simkak in. Bang ngiimna hangin Pasian in vantung leh leitung lingsak ci hiam? Bang acihnopna hiam?
Laisiangtholui ah, lei kiling cihpen Pasian’ ompihna leh Amite a hotkhiatna lakna hi zelzel hi. Deborah leh Barak in Sisera gal a dolai in, Pasian’ in amau aitang in vanpanin galdosak hi (Thukhente 5:20). Tualai in anasia mahmah zinling a, Pasian ompihna hangin lei leh mu-alte kiling gawp hi (Thukhente 5:4, 5). Lasiangtholui sung tawntungah Pasian in nenniam thuakte a hotkhiat simin hihbang in piang zelzel hi (Late 68:7, 8; 60:2; 77:17, 18). Tua bangin, leitung’ mite tungah Ama’ vangliatna a lakna ahih manin, zinlinna in Pasian’ thukhenna limpua suak hi. Kamsangte in zong Topa’ Ni ciangin hihbang in pi-angkik ding cih genkholzo uhhi (Isa. 13:13, Isa. 24:18–23).
Hebrew laikhak in vantung leh leitung “kiling” a cihpen, Pasi-an’ galte a suksiatna a cihna ahi hi. Tua pen Zeisu’ kumpi suahna ah Pasian’ kamciamsa ahi hi. Pasian in: “Na galte na khenuai ah ka hong sikcipsak mateng in Ka taklam ah hong tu in” (Heb. 1:13) a cihi. Zeisu inlah a galte zo khin (Heb. 2:14–16) in kumpi zong suakkhin (Heb. 1:5–14) hitaleh, galte ki susiasiang nailo lailai hi (Heb. 10:11–14, 1 Cor. 15:23–25).
Pasian in mailamah vantung leh leitung lingsak in tua galte su-sialai ding hi. Vantung leh leitung ling cihpen, Pasian’ mite a bawlsia leitung ukna neite leh a diakin, vantung vangliatna anei (Satan leh amite) a leitung ukna neite nungah a simtham in a dingte hiphadiak ding hi.
Ni khat teitei thutanna in zo ding, leitungah a laang mah-mah siatnate ki susia ding cih kamciamte pen, eite a thuak takpite a dingin banghangin lam-etna kamciam hithei phadiak sese hiam?
Wednesday
March 16
A KILING THEILO GAMKHAT
Pasian in vantung leh leitung Ka “lingsak” ding hi acihteh, galte gamteng susia ding a cihna ahi hi. Ahihhang a kiling lo ding leh a kisusia loding zong omveve hi.
Late 15:5; 16:8; 21:7; 62:2; 112:6, leh Hebrews 12:27 sim in. A kilinglo dingte bangteng hiam?
Tu hun Laisiangtho teite in Hebrews 12:27 ah vantung leh lei-tung kiling a cihciangin, tuate kiling in beimang suak ding uhhi ci uh-hi.
Laisiangtho in bel, Pasian in vantungthak leh leithak bawl ci (Isa. 65:17; Mang. 21:1–4), eite zong pumpi thak tawh hih leitungmah pan thokik ding (1Thess. 4:13–17; Phil 3:20) cihi. Tua hi a, “kiling” cih pen siansuahna leh thaksuahsakna hizaw a, mangthangsak cihna hizawlo hi. Hih tengah a kithaksuahsak khempeuh pen tatsate teenna dingteng ahi hi.
A kilinglo ding napawlkhat zong omlai hi. Midikte zong kihel uhhi. Pasian muang ahih manun a kilingkei ding uhhi. Piangsakpa in amaute kem in suaktak ding lungmuanna pia hi.
Hebrew in Zeisu tawh kikhawlte pen kip tawntungna hi cihi. Hebrews 1:10–12 sungah zong Zeisu tungtangah “Topa nangmah in akipatcil in leitung na piangsak a, na khut tawh vantungte na bawl hi. Tua nate khempeuh mangthang dinga, Nang na hihleh Na om paisuak ding hi. Tua nate puan bangin luisuah thei ding a, puankhep bangin na khep ding a, tua nate khempeuh kikhelkhel ding uhhi. Ahi zongin nang na kibang tawntung ding a, teek hun cin na nei ngei kei ding hi” a ci hi.Hebrew mahin Zeisu’ siampi dinmun in om paisuak ding (Heb. 7:3, 24) a, tua mahbangin tatsate gamluah zong om paisuak ding hi (Heb. 10:34). Ni nunung thukhenna ah “Zeisu’ sung” a om mite kil-inglo ding uhhi (Late 46:5).
Hebrews 12:28 in zong, eite in “a kiling theilo gam khat i ngah ding hi” cihi. Hih pen bel Daniel 7:18 sungpan a kila hi a, Daniel in “a tawntung in nei paisuak ding” ci hi. Hih kumpigam pen “cikmah hunin kisusia lo ding” (Daniel 2:44) cihi. Hih kumpigam pen Tapa aa hi a, Amah in eite hong hawmsawn ding hi. Mangmuhna 20:4 ah eite in Pa-sian tawh kikop in siatna vangliante leh hong bawlsiate tungah thu-khen ding hihang cihi (1Cor. 6:3).
Kiling na hihna tu taktak ciangin na telkha hiam? Hih munteng panin bang huhna peuh nangah thei ding hiam? (Ephet 4:14).
Thursday
March 17
LUNGDAM KIPAAK NI
Hebrew in eite a dingin Pasian nasepna a lamdang khempeuh thuhkikna in lungdamna lah ding leh a kilawm biakpiakna piak ding gen hi.
Hebrews 12:28 leh Hebrews 13:15, 16 simkak in. Pasian tungah a santaakcing biakna koici piak ding ihi hiam?
Thuciamlui biakpiakna ah, gangawh biakpiakna pen mihingte in kisikna leh lungdamna lim lahna hi a, a hihhang hih biakpiakna pen a piapa lungsim sunga lungdamna leh kisikkikna mitmuhtheih ding sepna hilel bek hi. Pasian in Late sungah leh kamsangte tungtawnin, Amah lungdamsak na’ng pen ganhing sisan peuh hizawlo a, lungdam kipaakna, gamtathoihna leh diktatna cihte bekmah ahi hi cihi (Late 50:7–23; Isa. 1:11–17).
Tua hi a, Paul in zong van biakbuk sunga ompa Pasian pen, Ama’ deihna ahi phatna, mawh pulakna, lungdam kohna leh gamtatho-ihna cihte biakpiakna maantaktak tawh biakdingin hong zawn hi. Lei-tungah hih biakpiakna teng i piakciangin vantungah Pasian kilung-damsak hi. Hih han-thotna in Hebrew sunga Zeisu’ min a ki pulakna khempeuh ah sapna om khempeuh dawnna ding hi a, (Heb. 3:1; 4:14; 10:23), tua banah Ama’ hanthotna hangin gamtat hoih i zom paisuak hi (Heb. 6:10–12; Heb. 13:1, 2, 16).
Paul in amite a sapna ah “Pasian lungkimna bang biakpiakna pia ding” (Heb. 12:28) acih ciangin, thu-umte peuhmah pen, tu in si-ampinam taktak hita uh a, Zeisu’ kipiakna hangin picing taktakta uhhi (Heb. 10:10–14; 19–23). Hih thu in Israel adingin Pasian’ ngiimna bulpi ahi siampi namte suak ding a, amau tungtawnin leitungah hotkhi-atna lungdamthu kitangko ding cihpen tangtungsak hi (Peter 2:9, 10; Mang. 1:6; 5:10).
Hebrews 13:1–6 in zong a hoih gamtatna leh eima neihpeuh hopsawn dingzia hong hilh hi. Zeisu in eite hong it mahbangin eite’n zong unau bang ki-itna kilak ding hi (Heb. 2:11, 12). Thu-nuam ding, thongkiate veh ding, nenniam thuakte huh ding a, zualzangna leh huaihamna pelh ding cihi (Heb. 13:3).
Gamtat hoihna leh neihsun hopsawnna pen biakpiakna sungah banghangin thupi thei hiam? Tua laitak mahin, Pasian tungah khalam kipiakkhiatna koibangin kisiasak thei hiam (Isa. 1:11–17)?
Friday
March 18
NGAIHSUTBEH DING: “Thawhkikna masa leh thawhkikna nihna kikal kum tulkhat hun sungin migilote tungah thukhen hun khat omhi. Paul in tua thukhen hun pen nihvei hong kumkikna tawh kizom-pah hi cihi. ‘Hun a tun ma in kuamah mawhsak in thukhen kei un. Topa hongpai ciangin a tawpna thukhenna hong om ding a, Amah in thusimte hong pholak in mihingte’n a lungsim sungah a ipcipte hong telkheh ding hi’ (1Corinthians 4:5). Daniel in zong, Tang Kumpu hong tun ciangin, ‘Sangpenpa’ misiangthote tungah thukhen-theihna kipia hi (Dan. 7:22) cihi. Tua ciangin midikte in Pasian’ maiah kumpite leh siampite hiding uhhi.
John in zong Mangmuhna sungah: ‘tokhom tungah a tu mi pawlkhat ka mu a, tua mite tungah thukhenna aana a kipia ahi hi. Amaute in Pasian leh Khazih’ siampite hiding uh a, Amah tawh kum tulkhat sung ukna aana nei ding uhhi’ (Revelation 20:4, 6).
Paul genkholhsa bangin, hih hun laitakin ‘misiangthote in lei-tung thukhen ding uh hi’ (1 Cor. 6:2). Khazih tawh kopin migilote tun-gah thukhen uh a, amaute’ gamtatna uh pen thukham laibu, Laisi-angtho tawh enkak uh a, amau sepna bangbangin thukhenna pia uhhi. Tua ciangin migilote thuak ding pen kingaihsut sak a, amau nasepna bangin thukhen a; sihna laibu sungah amaute’ min a kiciamteh hi.”
“Satan leh vanmi gilote zong Khazih leh a mite in thukhen hi. Paul in: ‘Vanmite nangawn thukhen ding na hih lamuh theilo nahi uh-hiam’ (1 Cor. 6:3)? Jude in ‘amau aana neih huamsung bekah omlo in, a omna panun a paikhia vantungmite zong leinuai khuamial sungah sikkol kibulh in amau’ thu a khen ding Ni ngak in Pasian in a koihcip hi’ (Jude 6).” —Ellen G. White, The Great Controversy, pp. 660, 661.
KIKUPDING DOTNATE:
- Misiangthote in migilote’ thu a khenna (1 Cor. 6:3, Jude 6) ah Pasian in bangzah in thutang a, Ama’ hoihna, dikna leh mawh-na gitlohna a suksiat dingzia bang hong hilh hiam?
- Paikhiatna 32:32, Late 56:8; 69:28; 139:16; Isa. 4:3; Daniel 12:1; Malachi 3:16; Luka 10:20; Mang. 13:8 leh Mang17:8 simin. Hihteng pen vantung Pasian’ laibu teci ahi hi. Hih laibu sung ten-gah bangteng kiciamteh hiam? Pasian in eite khitui ana ciaptehna in banghangin thupi thei hiam (Late 56:8)? Pasian in na khempeuh thei ci a, hih laibu tengpen bang a deihna hiam?