ZIRLAI 9
February 19–25
Isua, Inthâwina Ṭhafamkim

Sabbath Chawhnû
Bible Châng Chhiar Tûr: Genesis 15:6–21; Jeremia 34:8–22; Efesi 3:14–19; Hebrai 7:27;, 9:15, 22–28; 10:10.
Chângvawn: “Thil hlan pakhat chauhvin tihthianghlim tawhte chu chatuan atân a tiṭhafamkim tawh sî a” (Hebrai 10:14).
HMÂNLAI mîte rilrûah chuan, bawhchhiatna nei leh krawsa khenbeh tuâr hnû Pathiana biak chu thil âwm-ang lo tak a ni. Rome mîte thuziak-ah kraws chungchâng a chhe zâwnga sawina a awm nuâl mai. Judate tân chuan ‘thinga khâi kân apiangte chu Pathian ânchhe dawng’ an ni thung (Deut. 21:23).
Tichuan, Kristiante zînga Catacomb chungchâng târlanna lemziak kan hmuh hmasak ber chu ârâwn (thihtheihlohna entîrtu) te, infiam mîte dinchan entîrna ṭhûro leh, sanghâ-te a ni. A hnû deuhah thil dang a lo lang leh a: Nova lawng te, Abrahaman Isaaka âia berâmpâ a hlan tâk zâwk te; sakeibaknei pûka Daniela te; Nghapuiin Jona a luâkchhuâk leh lai te; Berâmpûin berâmno a pawm lai te leh, thilmak thleng entîrna: zeng tihdam leh Lazara kaihthawh lai lemte pawh hman a ni. Chhandamna, hnehna, leh enkawlna entîrnate pawh a awm. A lehlamah, kraws erawh chu hneh nihna leh muâlphona a entîr thung. Chuti chungin, kraws chu Kristianna entîrna a ni ta tho mai. Dik takin, Paulan chanchin ṭhâ chu “kraws thû” (1 Kor. 1:18, ESV) tiin a sawi.
Tûn kâr chhûng hian, Hebrai bûin a sawi anga kraws nihna chu kan thlîr zui dâwn a ni.
SUNDAY
February 20
Engati Nge Inthâwina Hlan A Ngaih?
Hebrai 9:15 chuan inthâwina atâna Isuâ thihna kha “thuthlung hmasa hnuaia bawhchhiatnate tlanna” tûr a ni tih leh, Pathian mîten “chatuana roluah tûr thutiam chu an chan theih nân” a ni tih a sawi a.
Hmânlai Bible ram vêlah chuan, mi pahnih emaw, hnam hnih emaw kâra thuthlung kha an ngai pawimawh thei hlê ṭhîn a. An pahnih kârah chhechham meuhin thûtiâm an nei tawn ṭhîn a. Chhechhamna thu bawhchhetu apiang chu an pathianten hrem tûrin an ngai. Chutiang thuthlungte chu ran talhin an nemnghet ngêi bawk ṭhîn.
Entîr nân, Pathianin Abrahama hnêna thuthlung a siam khân, rante kha a lâiah an phel hlawm a nih kha (Gen. 15:6–21). Thuthlung bawhchhetu apiang chu, chûng ran phel ang chuan an chungah thleng vê rawh se tih an pawmzia entîr nân, saphel kârah chuan an kal tlang a. Thil chhinchhiah tlâk tak chu, Amah Pathian chauh ran (phel) kâra a kal kha a ni a, chû chu Pathianin A thutiam a bawhchhe dâwn lo tih Abrahaman a hriat theih nân a ni.
Genesis 15:6–21 leh Jeremia 34:8–22 khâikhin la. Hêng chângte hian thuthlung chungchâng eng nge an zirtîr?
Pathianin Israelte hnêna thû thlungin, Ram Tiâm chu an rochan atâna a pê a. Khatah khân thupêkte leh mâichâm chunga thisen theh pawh a tel a. Chutianga thisen theh chuan, thuthlung bawhchhetû dinhmun awm dân tûr a entîr lâwk a. Chuvâng chuan Hebrai hian “Thisen chhuah lo vin (sualte) ngaihdamna rêng a awm lo,” (Heb. 9:22) a ti rêng a ni.
Israelten thuthlung an bawhchhiat khân, Pathianin natna namên lo a tuâr a. Thuthlung chuan a bawhchhetûte thihna a ngiat a; mahse, Pathianin a mîte a hmangaih sî a.
Pathian khân bawhchhetûte kha hrem lo vin lo en liâm ta mai se, A thupêkte chu hman theih a ni ngai lo vang a, khawvêl chu mû leh mal nei lo vin a buâi nuâi mai ang. Pathian Fapa erawh chu, Âiawhtu ni tûrin Mahni a inhlân ta zâwk a. “Chatuana roluah tûr thutiam chu an chan theih nân” (Heb. 9:15, 26, ESV; Rom. 3:21–26) Ani chu kan âiah a lo thi ta a ni. Ani chuan A dân thianghlimna chu châwisâng chungin, chû dân bawhchhetûte chu a chhandam dâwn tihna a ni. Chû thil chu kraws zârah chiah a ti thei sî a.
Chanchin ṭha thuchahah dân chu a laimû a nihzia engtin nge hetah hian kan hmuh theih?
THAWHṬANNÎ
February 21
Inthâwina Chi Hrang Hrangte
Isuâ thihna khân ngaihdamna, kan sualte ngaihhnathiamna a thlen a. Kan sualte ngaihdamna chu thuthlung bawhchhiat hremna tûr sûtsak ngawt ni lo vin, thil pawimawh dang pawh a la awm. Chû vâng chuan Israelte inthâwina dânah khân, inthâwi dân kawng ngâ lai a awm a. A khawi pawh kha Kristâ kraws awmze hausakzia târlan nân a ṭûl ṭheuh a ni.
Efesi 3:14–19 chhiar la. Ringtûte tâna Paulan ṭawngṭai a ngensakna chu eng nge ni?
Hâlral inthâwina atân khân ran kha mâichâmah a puma hâl ral a ni ṭhîn a (Leviticus 1). Hei hian kan tâna nun inhlân zo vek, Isua chu a lo entîr a. Leiba tlâkna tûrin kan tâna Isuâ inpêk zawh ṭhakna chu ngiat a ni a. Ani chu Pathian tlukpui chu a ni nâin, ‘Mahni intiruâkin, chhiahhlawh nihna a chang’ ta a ni (Filipi 2:5–8, ESV).
Thlâi/chhangphut thil hlan kha A mîte châwm nâna Pathian malsâwmna chunga lâwmna thilpêk a ni (Leviticus 2). Hei hian Isua “Nunna Chhang” chu a entîr bawk a (Johana 6:35, 48), Amâ zârah chatuan nunna kan nei a ni.
Remna or inpâwlhona thil hlan-ah khân ṭhiante leh chhûngte nêna Pathian malsâwmna dawn chunga lâwmna ruâi kîl hona neih a ni a (Leviticus 3). A inhlanna zâra remna min neihtîrtu Isua a entîr a ni (Isaia 53:5; Rome 5:1; Efesi 2:14). A tîsâ ei leh A thisen inna hmanga Isuâ inhlannaa kan tel ṭheuh hi a sawi uâr bawk (Johana 6:51–56).
Suâl thâwina or tihthianghlimna inthâwi khân sualte ngaihdamna kawng a buatsaihsak a (Lev. 4:1–5:13). Hê inthâwina hian nunna entîrtu—ran thisen pawimawhna sawi uârin—sualte laka tlanna kawng a siamsak ṭhîn a (Lev. 17:11); kan sualte laka min tlantu Isuâ thisen chu a entîr a ni (Matt. 26:28; Rome 3:25; Heb. 9:14).
Bawhchhiat or siamṭhatna inthâwina (Lev. 5:14–6:7) hian ngaiawhtîr leh emaw, siamṭhat theihna hmunah ngaihdamna kawng a hawnsak a. Pathian ngaihdamna hian thil siamṭha tûr kan nih mawhphurhna lakah min chhuah zalên ta mai a ni lo tih min hrilh a, a theih phawt chuan kan tihsual tâkte kha kan siamṭha leh ngêi tûr a ni.
Biak bûka inthâwinate khân chhandamna nuntawng hi Isua chu kan Âiawhtua pawm bâk thil a awm a ni tih min zirtîr a. Amaha kan ‘inchâwm’ zui a, A hamṭhatna kan chante mi dang hnêna sem leh, mi dangte chunga kan tihsual tâkte siam ṭhat lehna pawh a tel a ni.
THAWHLEHNÎ
February 22
Isuâ Inhlanna Ṭhafamkim
Chhiar tûr: Hebrai 7:27 leh Hebrai 10:10. Engtin nge hêng chângahte hian Isuâ inhlanna chungchâng sawi a nih?
Levia chî puithiamte kha “tam tak an ni tawh, a chhan chu thihna avânga an hnâ an thawh zawm reng theih loh ṭhin vâng a ni” (Heb. 7:23, ESV); Isua erawh chu chatuana a nun reng avângin chatuan puithiamna chelhtu a ni thung (Heb. 7:24, 25). Levia chî puithiamten “nî tin” (Heb. 7:27) leh “kum tin” (Heb. 9:25) thilpêk leh inthâwina hlan an nei ṭhîn a; mahse, “chûngte chuan chhia leh ṭha hriatna kawngah chuan a betu chu a tifamkim thei lo” (Heb. 9:9, ESV; 10:1–4).
Isua erawh chuan, Mahni ngêi chu “ṭum khat inthâwina hmangin a tlingtla nghâl vek” a (Heb. 10:10, 12–14, ESV), chu chuan kan chhia leh ṭha hriatna a tithianghlim a (Heb. 9:14; 10:1–10); kan sual a la bo bawk (Heb. 9:26). Isua chu Pathian Fapa (Heb. 7:26–28), duhthusâm anga Pathian duhzâwng hlentu (Heb. 10:5–10) a nih avângin, Isuâ inhlanna kha ran hmanga inthâwinate âiin a chungnung zâwk a. Isuâ inhlanna ‘ṭum khatah tlingtla ta nghâl vek” tia sawina hian kawh pawimawh tam tak a nei a ni.
A hmasa berin, Isuâ inhlanna kha duhthusâma thiltithei, eng dang mahin a tluk ruâl loh a ni. Leviâ chî puithiamte inthâwina kha chu tihnawn deuh fo a ngai ṭhîn, a chhan chu thiltihtheihna nei a nih loh vâng a ni; “Chuti ni suh sela, a betute chu vawi khata tihthianghlim nghâla awmin, sual inhriatnate an neih loh avângin hlan an bâng tawh daih dâwn lâwm ni?” (Heb. 10:2).
Pahnihnaah, Thuthlung Hlui huna inthâwina chi hrang hrangte kha kraws-ah a lo famkim ta a. Chuvâng chuan Isuan sual laka min tithianghlim chauh ni lo vin (Heb. 9:14), kan nun aṭanga sual min dah bosakin (Heb. 9:26), Ani chuan min tihthianghlim (Heb. 10:10–14) ta a. Lei biak bûkah kha chuan, puithiamten an mihring puite rawngbâwlsak tûra Pathian hnên an pan theih hmâin, mahni an inthen thianghlim a, inhlan hmasak phawt a ngai ṭhîn a (Leviticus 8, 9). Isuâ inhlannain min tithianghlimin, min hlân thianghlim a (Heb. 10:10–14), tichuan huâi takin Pathian hnên kan pan thei ta a (Heb. 10:19–23); “lal puithiamte” niin, Amâ rawng kan bâwlsak thei ta a ni (Heb. 9:14; 1 Pet. 2:9).
Isuâ inhlanna khân kan thlarau nun min châwmna kawng a buatsaih a. Kan zir leh zui tûr entîrna min pê a. Tichuan, Hebrai hian Isuâ lam, a bîkin krawsa thilthlengte thlîr reng a, A hruaina zui zêl tûrin min sâwm a ni (Heb. 12:1–4; 13:12, 13).
Kan chunga Pathianin hamṭhatna zawng zawng min chantîr theihna bul chu kraws a ni. Sual laka tihthianghlimna te, rawngbâwl tûra tihthianghlimna leh, ṭhanglian tûra châwmna te a buatsaihsak a. Engtin nge Isuaa min pêk chu ṭha zâwka ataka kan chan theih ang?
NILÂINÎ
February 23
Kraws leh Ngaihdamna Man Chu
Hebrai 9:22–28 chhiar la. Hêng chângte hian vân biak bûka Kristâ rawngbâwlna chungchâng eng nge an sawi?
Vân biak bûk tihthianghlim a ngaih thû hi, Thuthlung Hlui huna biak bûk kha ngaihtuahin awmzia a nei thei a. Biak bûk chu Pathian sorkar entîrna (1 Samuela 4:4; 2 Samuela 6:2), leh Pathianin A mîte sualna a chinfelsak dânin A sorkar felna mîten an ngaih dân chu a entîr a (Sâm 97:2). Ani chu rorêltu niin, Pathian chu A mîte ro rêlsaktu a ni a, dik taka rorêl a; sual nei lote thiam chantîr leh, bawhchhetûte thiam loh chantîr tûra beisei a ni. Tichuan, Pathianin mi sualte a ngaihdamin, rorêltu nih mawhphurhna chu a chang a. Pathian nungchang leh inawpna entîrtu, biak bûk chu tihbawlhhlawh a ni ta. Hei hian Pathianin kan sualte phur a, min ngaihdam chhan chu a sawi fiah a.
Israelte biak bûka rawngbâwlna khân hei hi a târ lang a. Tû pawhin ngaihdamna kawng a zawn chuan, mahnî âiawh tûra inthâwi nân ran a rawn kâi ṭhîn a, a lu chunga kut nghat a, sualte puângin, a talh ṭhîn. Ran thisen chu mâichâm kî-ahte chulhin, tempul pindan pahnihte daidangtu puânzârah theh a ni ṭhîn. Tichuan, sual chu biak bûk chhûnga seng luh a lo ni ta a. Pathianin mipuite sualnate chu Amah ngêiin a phurhsak ta a ni.
Israelte sâkhaw biak dânah khân, sual tlenfaina emaw, inremna emaw kha chhâwng hnih a ni ṭhîn. Kum tluânin, sual simten biak bûkah inthâwina an hlân ṭhîn a, chutiang chuan an sual laka tithianghlimin, sual chu biak bûk chhûnga Pathian hnên ngêiah chuan lâk luh a ni ta a. Kum tâwp, Inremna Nî, rorêlna nî-ah chuan, Pathianin biak bûk chu tithianghlimin, biak bûka sualna chu, Setana âiawhtu Azazel kêl chunga nghatin rorêltu a nihna chu a hlen ta a ni (Lev. 16:15–22).
Vân biak bûk entîrna, lei biak bûka pindan pahnih khân chûng rawngbâwlna kawng hnih chu a entîr a (Exod. 25:9; Heb. 8:5); Pathian chu zahngaihna lantîr thei leh rêldikna hlen thei a ni ta. Khâng mî, kum tluâna an sualte puâng tâte khân, Pathian chunga an rinawmna chu, Inremna Nî serh a, mahni intihhrehawmna hmangin an lantîr ta a (Lev. 16:29–31). Chutianga rinawmna lantîr vê lote erawh chu “sah thlâk” (tuithlâr) an ni thung (Lev. 23:27–32).
Nangmâ sualna avânga hrem tuâr tûr ni dâwn ta lang, eng nge i tih ang, ngaihtuah teh. Engtin nge chû thutak chuan nangmâ tâna Kristan thil A tihsak che chu manthiam tûra a ṭanpui che?
NINGÂNÎ
February 24
Kraws leh Ngaihdamna Man Chu
Rorêlna leh Pathian Nungchang Chhiar tûr: Rome 3:21–26; 1:16, 17; 5:8. Kan sualte ngaihdamna tûra kraws chunga Tlanna khân Pathian chungchâng eng nge a târ lan?
Kan sualte ngaihdamna hian vân biak bûk pindan pahniha Isuâ min dîlsakna a kâwk a. A hmasain, Isuan kan sualte Amah ngêiin kraws chunga phurin, a la bo va; chutiang chuan Amah ringtûte tân ngaihdamna kawng a hawng a (Tirhkohte 2:38; 5:31). Isuan kraws chungah khân an sualte a phurhsak avângin, Amah ringtûte ngaihdam an nihna tûr dikna chanvo a chang a. Thuthlung thar chu atakah chantîrin, Thlarau Thianghlim zârah ringtûte thinlungah Pathian dân chu dahsak theih a ni ta a ni (Heb. 8:10–12; Ezek. 36:25–27).
Pahnihnaah, Isuâ rawngbâwl chhâwng hnihna chu rorêlna, Hebrai bu thlîr dâna hmalam huna thleng tûr, Rorêl Lâwkna chu a ni (Heb. 2:1–4; 6:2; 9:27, 28; 10:25). Hê rorêlna hi Daniela 7:9-27; Matthaia 22:1–14, leh Thupuan 14:7-a sawi angin, Pathian mîte chungah ṭan a ni. A tum chu Pathianin mi sualte a ngaidam hi a tidik a ni tih târ lan a ni. Hê rorêlnaah hian vân lam khawvêl zâuva mîte hmuh theih tûrin an nun record chu hmuh theih tûra siam a ni ang a. Pathianin ringtûte thinlunga thilthleng tâ chu a entîr ang a, Isua chu Chhandamtûa an pawm tâk leh, an nuna A Thlarau an pawm tâkte chu a la entîr dâwn a ni.
Hê rorêlna chungchâng hi Ellen G. White-in heti hian a ziak: “Hetianga puhna hi mihringin amah maiin a hmachhawn thei lo. Sual-kâi silhfên (inbelin) a bawhchhiatna a puâng a, Pathian hmâah a ding a. Mahse kan Ukil Isuan simna leh rinna nêna an nun Amâ hnêna kawltîrtu zawng zawngte tâna dingin a dîlsak a. An tâna dîlsakin, anmahni hêktu chu Kalvari ṭanfung hmangin a chhâng thlâ a. Duhthusâm ang taka Pathian dân zâwmin, krawsa thi khawp hialin thû a âwih a, tichuan lei leh vâna thuneihna zawng zawng chu A hnêna pêk niin, bawhchhetu tân A Pâ zahngaihna leh inremna chu a dîlsak a. . . .
Sual dinhmuna ding kan ni tih hre chiang tûr kan nih laiin, kan felna leh tihthianghlim leh tlan kan nihna tûrin, Kristâ felna chu rinchhan reng tho tûr kan ni. Setana min hêknate chu chhâng thei ruâl kan ni lo. Kan tâna dîlsakna awmzenei min siamsak thei chu Krista chiah a ni. Keinî tlinna ni lo vin, Amâ tlinna zârah, min hêk ṭhîntu chu A hniâl dang hiâu thei a ni.”— Testimonies for the Church, vol. 5, pp. 471, 472.
Engati nge kraws leh kan tâna Isuâ rawngbâwlna zârah inngaihtlâwmna leh simna nên, huaisen taka rorêlna thlîr tûr kan nih?
ZIRTÂWPNÎ
February 25
Zir Belhna: Chhiar tûr: Ellen G. White lehkhabu, Chatuan Nghahfâk-a “Kalvari,” pp. 837–857; “ A Kin Ta” pp. 858– 867.
Professor Jiri Moskala chuan hê Rorêl Lâwkna ziârâng heti hian a sawifiah a. Pathian chu “dâwr tukverha ka sualte pho lang tûr a ni lo. Chutiang ni lo vin, a hmasâin khawngaihna thiltihtheihna zâra A siamṭhatna mak tak chu târ langin, Ani ka nun pum pui Hretu Dika chuan vân lam khawvêl zâu hmâah, Pathian chunga ka rilru put hmang te, ka rilru chhûng duhna te, ngaihtuahna te, nun kawng zawh dânte chu a hrilh fiah dâwn a ni. Ani chuan a zâin a târ lang vek ang. Isuan tihsual tam tak ka nei tih sawiin, A dân thianghlim ka bawhchhiat bâkah, ka lo sim ta a, ngaihdam dîlin, A khawngaihna zâra tihdanglam ka lo ni ta tihte a lantîr dâwn a ni. Heti hian a puâng ang: ‘Mi sual Moskala tân hian ka thisen hi a tling tâwk a, Kei hi a nun laipui chu ka ni a, Keimah leh mi dangte chunga a rilru put hmang chu duhawm tak a ni a, ani hi mi rintlâk a ni; ani hi ka chhiahhlawh ṭhâ leh rinawm chu a ni e’ tiin.”—”Toward a Biblical Theology of God’s Judgment: A Celebration of the Cross in Seven Phases of Divine Universal Judgment,” Journal of the Adventist Theological Society 15 (Spring 2004): p. 155.
“Pathian khawngaihna ropui, hmangaihna avânga tlanna thurûk hi, vântirhkohte pawhina bih an châk êm êm, tâwp lo va chatuana an zir tûr a ni. Kristâ kraws hi tlante leh suala tlu vê lote zawng zawng thû leh hlâ a ni dâwn. Isuâ hmêla ropuina êng zâm chhuak chu, hmangaihna avânga A inhlan zawh vekna ropuizia tilangtu a ni tih chiang taka hmuh a la ni bawk ang. Kalvari aṭanga êngin a târ lan chu, hmangaihna avânga mahni inphatna nun a ni a, chu chu lei leh vâna mîte nun dân tûr a ni. Chu hmangaihna, Pathian thinlung aṭanga lo luâng chhuak chuan, mahni hmâ a sial lo; Mi inngaitlâwm leh thuhnuairawlh nun chuan, mihringte va pawh theih ruâl loh ênga chêng Pathian nungchang a târlang a ni.”—Ellen G. White, Chatuan Nghahfâk, pp. 11, 12.
SAWI HO TÛRTE:
- Mihringte hian ngaihdam leh chhandam nân Pathian inhlanna âia thil dang hlan duhna rilrû pûin, thil eng eng emawte an ti ṭhîn. Isuâ inhlanna leh Bible-in inthâwina zawng zawng chu kraws-in a tih tâwp tâk thû ( 9:27; Heb. 10:18) ngaihtuahin, chutiang thilte tih chu engtianga ngâi tûr nge kan nih ang?
- Ringtûte nunah inthâwina hian eng pawimawhna tak nge a neih? Isuan ‘Mahni kraws pû a, A hnung zui’ tûra min tih ( 16:24) kha eng a tihna nge ni? Tirhkoh Paulan kan taksâ hi “Inthâwina nung leh thianghlim, Pathian pawmtlâk a” (Rome 12:1, ESV) hlân tûra min tih kha eng a tihna nge? Isuâ zirtîrna (Matt. 16:24) leh Paula zirtîrna (Rome 12:1) leh Hebrai 13:15, 16 inkûngkaih dân chu eng nge ni?